Электронлă вулавăш

— Ну, ăçта кĕнекӳ? Мĕн ăнланмарăн? — ыйтрĕ вăл. — Тахçан эсĕ Паскаль виçкĕтеслĕхне те лайăх пĕлеттĕн-çке.

Наталин хура куçĕнче кĕтмен çĕртен çутă хĕлхем ялтлатрĕ, унтан вăл пăртак йăвашланса шăппăн кулса ячĕ.

— Сумкăран кĕнеке кăларма шутламастăп та.

— Анланмастăп...

— Шутланă эпĕ вăл задачăна! — сасартăк савăккăн кулса ячĕ Натали. — Хальлĕхе учителе пĕлтермерĕм çеç...

— Апла тăк пушшех ăнланмалла мар, — Красков хĕр ачан хĕрлĕ чипер пит çăмартине айккинчен пăхса илчĕ, унăн çамрăк кĕлеткинчен пиншакĕ витĕр çапакан ăшша тата хытăрах туйрĕ. — Ун пек пулсан мĕн шутламалла ман? Киле васкас чухне...

Натали мĕнле кулса ячĕ, çавăн пек хăвăрт кулма чарăнчĕ.

— Эпĕ те, асăнтăм-çке, сурăх фермине хыпаланатăп. Санран эпĕ, Леша, çав ачасенчен хăтăлас шутпа юри пулăшу ыйтрăм... Йăлăхтарчĕç, мухтанине те, мухтаннине те илтес килми пулса çитрĕ. Тав сана — итлерĕн мана. Анчах эпĕ кунпах çырлахасшăн мар-ха... Тăнлатăн-и, Красков?

— Хăлхана чăнках тăратнă-ха...

— Киле эпĕ кашни кунах санпа пĕрле таврăнасшăн. Кулмастăн-и манран? Ну, киле çитичченех мар ĕнтĕ... Санăн пирĕн яла кĕме тивмест, ну, ял хапхи патне çитиччен эппин. Унтан сирĕн ял еннелле сукмак выртать. Ну, ачасем тӳрĕрех çулпа çӳреççĕ-ха та... Кăшт кукăртарах пулать сана, ку паллă.

— Бригадир тата инженер ачисене урăх çулпа çӳреттересшĕн мар-и эс?

— Тĕрĕс тавçăртăн. Вĕсемшĕн гипотенуза та меллĕ — çула мĕн чухлĕ кĕскетет.

— Виçкĕтеслĕх катетĕнчен сивĕтесшĕн апла? — ку хутĕнче Красков та кăшт кулса илчĕ. Хĕр ача тĕрĕсех калать: унпа пĕрле ял варринчи тăкăрлăк патне çитсе унтан хăйсен ялĕ еннелле тухакан çулпа мар, шкултан тӳрех хăйсен ялне çул тытсан лайăхрах-ха та вĕсене, анчах Натали вырăнне урăххине е урăххисене тупма тивет вара. Аслăрах класра вĕренекенскерсем пĕрмай хĕр ачасене çыпăçаççĕ, хăш-пĕрисене ирĕклĕн утма та памаççĕ. Наталипе аплах хăтланмаççĕ-ха та, çапах ăна та йăлăхтарма ĕлкĕрнĕ ав.

— Çӳреччĕрех апла çак формулăпа, — Красков гипотенуза формулине каларĕ. — Ăнах манман пулĕ-ха...

— Анчах çавна та пуçĕсенче тытасшăн мар вĕсем. Ну, килĕшетĕн-и ман сĕнӳпе? Эсĕ пĕччен утмастăн пирĕнпеле, хăвăр ялсемех, ялăн леш пуçĕнче пурăнакансем, пирĕн ял хапхи патĕнчен паçăр асăннă сукмакпа каяççĕ килĕсене. Ну, ахаль халăх та çав çулпах çӳрет, çавăнпа хĕлле те çухалмасть вăл.

— Пĕлетĕп...

— Килĕшрĕмĕр-и? — Красков куçĕнчен хура шăрçа пек куçĕпе чăр-р пăхрĕ Натали.

— Эпĕ пĕччен мар, Микул та манран юлмасть, — терĕ Красков.

— Çӳретĕр ара, чăрмантарать-им вăл пире? Хамăр пек ачах... Тĕрĕссипе, питĕ именчĕк хĕр ача эпĕ. Чĕкеç чĕриллĕскер. Кăштах астăватăн пуль улттăмĕш класрине...

— Пĕтĕмпех маннă эпĕ! — татса хучĕ Леша. Унтан тин йăвашраххăн хушса каларĕ: — Чĕкеçĕн, Натали, питĕ ырă чĕре теççĕ. Тата... çав тери ĕçчен кайăк вăл. Пӳрт кĕтессине, чи çӳле-ха тата, мĕн тери хитре йăва çавăраççĕ вĕсем. Пĕрре эпĕ юриех шăппăн сăнаса тăтăм мĕнрен çавнашкал чаплă кермен тăваççĕ-ха кусем тесе... Эй, мĕн кăна туртмаççĕ чĕкеçсем йăва çавăрма! Асăрхаман-и? — ăна Натали илемлĕ тути хĕррисене уçса питĕ тимлĕн итленине сасартăк асăрхарĕ Красков.

— Аплах чарăнса пăхман...

— Улăм пĕрчисене, типнĕ курăк çулçисене, кайăк-кĕшĕк тĕкĕсемпе мамăкне... Пĕчĕкрех хăрăк туратсене те ним мар çĕклесе пыраççĕ. Тепĕр хутĕнче сăнасарах пăх-ха, мĕнешкел чаплă архитекторсем вĕсем: хăйсен йăвине мĕнлерех çыпăçтарса лартаççĕ хăма çумне! Мĕнле тăмпа? Ăçтан тупаççĕ ăна? Мĕнле рецептпа хатĕрлеççĕ? Çăмартисене чĕкеç ами çавăнта тăвать, чĕпписене кăларать. Анчах йăва нимĕнле çил-тăвăлтан та шикленмест: катăлмасть, ишĕлмест, ӳкмест. Эсĕ чĕкеç чĕриллĕ пулнăшăн нихçан та ан кулян!

— Апла тăк чаплă архитектор та пулать-и манран? — йăл кулчĕ Натали.

— Математикăна пĕлетĕн, чертежсемпе аппаланма юрататăн, мĕншĕн архитектор пулаймастăн? Пулатăн! Кăмăлу ун еннелле туртăнсан...

— Кăмăлăм пирки пĕлместĕп-ха... Такама вĕренмелле, ăçталла çул тытмалла... Шкулне ăнăçлă пĕтересчĕ çеç...

— Пĕтеретпĕр, Натали! Ял хапхине хупса хурсан та пĕтеретпĕрех!

— Сана çăмăлтарах-ха, эс — арçын ача... — Наталин савăк пичĕ тĕксĕмленчĕ, хура шăрçа евĕр куçĕсем йăлтăртатма чарăнчĕç. Уçă сасси те пусăрăнчĕ. — Пурнăçĕ хĕсĕкрех-ха пирĕн, Леша... Ăна та пăхмаççĕ, тата хытăрах хĕсеççĕ.

Хĕр ача ку сăмахсене ытла та пусăрăнчăк сасăпа каларĕ те, Леша чĕри çине темĕнле йывăр япала лекнĕнех туйăнчĕ. Пурнăç епле хĕстернине хăй те лайăх пĕлет вăл: пĕчĕклех ĕне-сурăх кĕтĕвне кĕтнĕ, çуркунне уйра юр ирĕлсен пĕлтĕрхи çĕр улми пуссинче крахмал та пуçтарса курнă, шăтнă-шăтман вĕлтĕрен çулçисене те татнă, кăчкă кукăлĕ те сахал мар чăмланă... Натали те çавсене тӳссе курнах ĕнтĕ. Амăшĕпе иккĕшĕ çеç пурăнаççĕ — камран пулăшу ыйтчăр.

— Налук пуçтаракан сирĕн ялта та питĕ хаяр çын пулĕ-ха?

— Ах, Леша, асăнас та килмест вăл çын ятне... Этем мар, икĕ ураллă кашкăр теççĕ ун çинчен ялта... Юрать-ха, пурте ун пек мар, ырă çынсем те пур. Кӳршĕсем, тĕслĕхрен. Ехрем пичче пирĕншĕн нимĕнле тăван та мар, хăй вара тăванран та тăванрах тет анне. Атте хурăнташĕсем ялта çукпа пĕрех, анне вара кунта инçетрен, Йĕпреç енченех, качча килнĕ. Питĕ аякра ун тăванĕсем, кайса та кураймастпăр...

— Пĕлмен... — Хăйĕн çумне тĕршĕннĕ Наталие канлĕрех пултăр тесе Красков улăм ăшĕнче урисемпе йăшăлтатса йлчĕ.

— Ехрем пичче арăмĕ, Матрӳне инке, тата вашаватлăрах. Тепĕр чухне вăл пĕр курка тăвар пани те пирĕншĕн ылтăн панипе пĕрех. Кашкăр Карачăмĕ вара...

— Питĕ тарăхтарнă пулас сире налук агенчĕ?

— Питĕ, Леша! Пуçларăм та, те веçех каламалла?.. — самантлăха шăпланчĕ Натали, арçын ача асăрхамасăр тенĕ пек унăн пĕчĕк алли çине хăйĕн аллине хунине вăрттăн пăхса илчĕ, икĕ алă пĕр-пĕринпе пĕрлешсе чăмăрккана куçсан та нимĕн те шарламарĕ.

— Каламалла, — терĕ Леша, вара тин хĕр ачан çинçе пӳрнисене хăйĕннипе хĕреслесе тытса пăчăртанине курчĕ, ыраттармарăм-ши тесе каçару ыйтма та хатĕрччĕ вăл, анчах малтан Наталие çаврака питĕнчен пуçне пăрса пăхрĕ, вăл инçетри тӳпенелле тинкерсе тарăн шухăша путнине курчĕ. Ку вăраха пымарĕ, хĕр ача хăй те черчен пӳрнисемпе Красковăн хытă пӳрнисене яваларĕ, куçĕсене инçетри тӳпе çинчен унăн еннелле куçарчĕ те шăппăнраххăн çапла каларĕ:

— Пирĕн килте арçын çук та, эсĕ паян маншăн сасартăк пичче пекех туйăнтăн...

— Пирĕн вара хĕр ача çук, çавăнпа эсĕ ман йăмăкăм пулсассăн-и? Эх, Натали...

— Мĕн тăвăттăн?

— Кирек мĕнле ĕçре те пулăшăттăм... Такамран та хӳтĕлĕттĕм...

— Сана шанма пулать, Леша. Сăмаха эсĕ çирĕп тытатăн. Çапах та пĕлес килет, мĕн тума пулăшăттăн? — хĕр ачан хура куçĕнче çутă хĕлхем ялкăшса илчĕ, çӳхе тути хĕррисенче те йăваш кулă палăрчĕ. — Ну, тĕслĕхрен çеç. Шутла-ха мана хăвăн йăмăку тесе. Ахальтен, шӳтлесе те пулин...

Красков куçĕ Наталин кивĕ пиншакĕ айĕнчен тухса улăм çинелле сапаланнă кĕпи аркинчи хитре чĕнтĕр тĕлне пулчĕ. Асăрхама ĕлкĕрнĕ-ха вăл: çак хĕр ача шкула, хăш-пĕрисем пек, кĕпе-тумтир çине-çинех улăштара-улăштара çӳремест, анчах унăн çи-пуçĕ яланах тап-таса. Авă еплерех хитре, темĕн тĕрлĕ эрешлесе пĕтернĕ чĕнтĕр капăрлатать унăн кĕпине. Саппунĕ хутланнă та, лайăхах курăнмасть, вăл та шап-шурă чĕнтĕрлĕ. Красков амăшĕнчен чĕнтĕр çыхма мĕнле вĕреннине аса илчĕ те кулкаласа хуравларĕ:

— Тĕслĕхрен, чĕнтĕр çыхма пулăшăттăм.

— Эсĕ çыхатăн-и? — тĕлĕннине пытармасăр куçне чарса пăрахрĕ хĕр ача.

— Çыхатăп,

— Усă та курнă-и вĕсемпе?

— Вăхăта мĕншĕн ахаль ирттерес? Эсĕ пирĕн тĕлтен иртсе çӳренĕ-и?

— Пĕрре... иртнĕччĕ...

— Кантăкра чĕнтĕрлĕ карă асăрхамарăн-и?

— Юлташ хĕр ача сирĕн пӳрт тенĕрен иментĕм çав... Йăпăрт çеç пăхса илтĕм, çапах та чипер чĕнтĕре курма ĕлкĕртĕм...

— Эпĕ çыхнă ăна.

— Эсĕ суяс çук — ĕненетĕп.

— Вутă килте эсĕ те çурса курнă пуль?

— Курнă, анчах анне чарать, урана кастарасран хăрать. Ну, эп çав-çавах çуратăп.

— Мĕн тăвас тетĕн, ятлас вырăнне мухтани те пулкалать. Анне савăннине курсан эпĕ те савăнатăп.

— Апла пулсан иксĕмĕр те пĕр танах: эс арçын ĕçне тăватăн, эпĕ — хĕрарăм ĕçне.

— Çапла пулса тухать. Аттесем вăрçăра вилмен пулсан-и...

— Эсĕ налук агенчĕ çинчен мантăн, Натали. Калатăп терĕн вĕт, — тинех асăрхаттарчĕ Красков.

— Манма-ан, урăх сăмах айне пулчĕ-ха... Вăл Кашкăр Карачăмне ĕмĕр тăршшĕпе те манаяс çук пулĕ, пырса кĕрет те кĕтмен çĕртен — çиет, ĕçет вара, аннепе çав-çавах ятлаçса тухса каять. Мĕн чухлĕ макăртман пуль аннене вăл. Халь мар-ха, эпĕ пĕчĕкрехчĕ ун чухне — пахчари виçĕ улмуççие пуртăпа касса йăвантарчĕ. Çав çул виççĕшĕ те пĕрремĕш хут пан улми туса кăтартнăччĕ. Улмуççийĕсене атте Йĕпреç енчен, аннесен ялĕнчен, кăкласа килсе лартнă. Ку енче садсем çук, çавăнпа та вăл хамăр ялта сад ӳстерсе кăтартасшăн пулнă. Виçĕ улмуççийĕ те чиперех чĕрĕлнĕ, анчах атте вăрçăран таврăнайман...

— Карачăма мĕншĕн чăрмантарнă вара аçун улмуççийĕсем? — ыйтмасăр чăтаймарĕ Красков, хĕр ачан хурлăхлă сасси унăн чунне те çитсе çапрĕ.

— Астăван пуль, пĕр вăхăтра пахчари тĕрлĕ улма-çырла йывăççисемшĕн те налук пуçтаратчĕç. Малтан эпир лăпкăнах пурăнаттăмăр-ха, ĕне сĕтне хамăр çимесĕрех çуне патшалăха леçеттĕмĕр. Уйранĕпе чăкăчĕ те çырлахтаратчĕ аннепе иксĕмĕре. Улмуççисем чечек кăларнă çул питĕ хĕпĕртерĕмĕр — пан улми çисе куратпăр-çке! Анчах ку кăлăхах пулнă иккен. Чечек çеçкисем тăкăнса пĕтме те ĕлкĕреймерĕç — хайхи Кашкăр пырса та кĕчĕ. Улмуççисем çурăлнă, апла вĕсемшĕн те налук тӳлемелле имĕш. Ăçта пирĕн укçа? Колхозĕ пĕр пус памасть. Пасарта çу сутнисĕр пуçне ниçтан ним тупăнмасть. Анне çавăн çинчен темĕн тĕрлĕ те ăнлантарать — налук агенчĕ хăлхине те чикмест, ял советне чĕнтерессипе, суда парассипе хăратать. Ятлаçсан, ятлаçсан ман еннелле куç шуррине çавăрттарса пăхрĕ те: «Мĕн хăлхуна тăратса ларатăн? Ача вырăнĕ урамра! — тесе кăшкăрса тăкрĕ, аллине алăк еннелле кăнтарчĕ: — Юлташусем патне тух!» Эпĕ тенкел çинчен урайне шуса антăм.

«Ан тух!» — терĕ анне мана ытти чухнехинчен урăхларах, йăлăнса ыйтнă пекрех пăхса.

«Тӳлетĕр-и? — налук агенчĕ урса кайнă пек яштах сиксе тăчĕ. — Юлашки хут ыйтатăп: тӳлетĕр-и е тӳлеместĕр?!»

«Пĕр пус та çук, Карачăм Уртемччă. Тур пул, кĕркуннеччен кĕт», — анне епле тархасласа ыйтнине итленĕ май ăна хĕрхеннĕрен куçсем куççульпе тулса ларчĕç, унăн сăнне те аран куратăп.

«Апла пулсан пăру сутатпăр. Пур вĕт сирĕн пăру?»

«Пур, анчах ытла пĕчĕккĕ-ха... Кĕркунне аша пама усрасшăн-ха ăна. Устĕр ик-виç уйăх».

«Çĕршыва укçа кирлĕ! Кĕркуннеччен кĕтейместĕп».

«Туянакан та тупăнмасть...»

«Тупăнать! Çур хакпа паратпăр та — наччасах туянаççĕ!»

«Пăрăвĕ килте мар-ха... Ку енче выльăх-чĕрлĕх усрама çăмăл мар — улăхсем çук. Çавăнпа ăна лайăх ӳстĕр тесе Йĕпреç енне анне патне леçрăмĕр. Унта вăрман, çаранлă уçланкăсем темĕн чухлех».

«А-а, пăрăвĕ те çук-и? Юри Йĕпреçе кайса пытартăр-и? Патшалăх умĕнчи тивĕçе çапла пурнăçлатăр-и? Юрамасть капла! Кун чухлĕ кĕтрĕм, урăх каçарма пултараймастăп! Кĕркуннеччен эсир улмисене те çисе яратăр, вара улма йывăçĕсемшĕн те сирĕнтен пĕр пус та кĕтсе илейместĕн!»

«Çеçке çурни пан улми мар-ха, — аннен сасси вăйсăрлансах çитнĕччĕ, анчах пан улми çинчен калаçа пуçласанах унăн сасси çирĕпленчĕ, хăй те хăюланчĕ, — те тытăнаççĕ-ха улмисем? Тытăнсан та — çĕмĕрт сивви тивме пултарать, тăм ӳкни те... Упăшкам Витали лартса хăварнăскерсене ӳстермеллех пирĕн, çимĕçне те тутанса пăхмаллах. Хăй вăрçăран таврăнаймарĕ, çав улмуççисем хăть пире пăртак та пулин хӳтĕлеччĕр! Турă вырăнне хурсах ыйтатăп, кĕркуннеччен кĕтĕрех ĕнтĕ...»

«Ман сĕнӳпе килĕшнĕ пулсан виçĕ йывăçĕ пирки пачах манма пулатчĕ-ха, — сасартăк кăшт йăвашланчĕ агент сасси. — Ытти налукĕсене те чакарма май тупăттăм. Килĕш, Клатюк».

Анне сасси, такам ăна вăрттăн вăй парса тăнă пек, татах çирĕпленчĕ:

«Вĕлерсен те килĕшместĕп! Виталие эпĕ ĕмĕрĕмре те манас çук. Илтетĕн-и, ĕмĕрĕмре те! Аллине те, сăнне те пĕтĕм ял ăмсанатчĕ. Маншăн та вăл куçăм хупăничченех пĕртен-пĕр упăшкам пулса юлĕ».

«Ну, пурăн эппин вăрçăран таврăнман пĕртен-пĕр упăшкупа, анчах патшалăх умĕнчи парăма ан ман! Тӳлеместĕн апла тăк улмуççисемшĕн?»

«Мĕнпе? Сутма та нимĕн юлмарĕ-çке... Пĕлтĕр Виталин çĕвĕ машинине суттартăн, унччен вăлах ăсталаса хăварнă хултăрчăна».

«Кĕлет мĕншĕн сутас мар? Çиччас турттарса каяççĕ, вара пухăннă парăму пĕтĕмпех татăлать!» — те чăнласах, те тăрăхласа каларĕ Кашкăр Карачăмĕ, куçĕсем тискер кайăкăнни евĕрех чарăлнă. Анчах аннене ку сăмахсем пушар çулăмĕ пĕçертнĕ пекех туйăнчĕç пулас.

«Аха, пире эсĕ çара кутăн хăварасшăн-и? Асту, Карачăм Уртемччă, асаплантарни хăвнах пырса çапĕ-ха. Ман упăшкам нимĕçсемпе паттăррăн çапăçса вилнĕ, ав медалĕ те куç умĕнчех малти стена çинче çакăнса тăрать. Çынсем ахальтен каламаççĕ пуль эсĕ вăрçă хирне те çитсе курман тесе! Курнă пулсан...»

Налук агенчĕн тискер сăнĕ куна илтсен кăвакарса кайрĕ, аннене пӳлсе пӳрт ăш-чиккине йăлт-ялт пăхса çаврăнчĕ, хăйне кирлине тупайман пирки урмăшнă сасăпа хаяррăн ыйтрĕ:

«Пуртă ăçта выртать сирĕн?»

«Çенĕкре...»

«Кăтартатăп сана эпĕ вăрçăра ăçта пулнине! Налук мар, чĕлхӳне тăпăлтарса кăлармалла малтан санăнне! Улмуççи мар, шăлан лартса ӳстермелле пахчунта!» — Вăл пӳлĕм урлă тăлт-талт утса каçрĕ те алăка уçса ячĕ. Тепĕр самантран çенĕкре шăнт-шант! тутарса картишне вирхĕнсе тухнине туйрăмăр. Анне, чунĕ пăвăнса çитнĕрен, питне тутăр вĕçĕпе хупласа шăппăн, питĕ хурлăхлăн йĕрсе ячĕ. Эпĕ те ăна епле йывăр иккенне ăнланса ун çумне çыпçăнарах лартăм... Эх, Леша... Ытлашши сӳпĕлтетсе сана йăлăхтарсах çитертĕм пулĕ. Каçар.

— Иăлăхтарман, вăл Карачăма эпир те лайăх пĕлетпĕр, пирĕн ялта та налук вăлах пуçтарать вĕт, — терĕ Красков, хĕр ача йĕрсе ярасран пулăшу ыйтнăн пӳрнисене хытăрах пăчăртанине сисрĕ. — Лăплан, На-тали. Пирĕн, вăрçă ачисен, темĕнле йывăрлăха та чăтма тивет. Серте яшки кăна çиетпĕр пулсан та, çав-çавах ӳсетпĕр-çке. Вĕренсе те малаллах каясчĕ-ха, Карачăм пек нушалантаракансен те пирĕн куçран пăхма вăхăт çитĕ акă.

Красковсене те çав Кашкăр Карачăмех налук вăхăтра парайманшăн çĕвĕ машини суттарасшăнччĕ. Ун чухне Леша хăюлăхне мĕнле çитернĕ-ши, амăшĕ çав хыпара илтсен сасартăк самантлăха чĕлхесĕр пулса ларнине курчĕ те тĕпелти машинка патнелле утма пуçланă Карачăма пӳлчĕ, вуннăри кĕлеткине тӳрĕ тытса çапла каласа хучĕ:

«Çĕвĕ машини сутсан пирĕн нимĕн те юлмасть, — вăл тĕпелти тенкел патне чупса пычĕ те тĕрĕллĕ вит кĕçпе хупланă çĕвĕ машини çинелле ӳпĕнчĕ, икĕ аллипе те ăна ыталаса тытса ун çумне çилĕм пекех çыпăçрĕ. — Памастăп! Кирлех пулсан машинипе пĕрле мана та йăтса тухса кайăр. Мана та унпа пĕрлех сутăр».

Ку сăмахсене илтсен Карачăм çилли иртмерĕ-ха, çапах та шухăшне улăштарса сассине пăртак пусарчĕ.

«Сурăх сĕтне хăçан парса тататăр? Пăхатăп та — така та питĕ ӳснĕ сирĕн. Хĕрĕх кило туртаймĕ, çапах та патшалăх умĕнчи парăм чакать. Е путекне паянах çавăтса пырăр, район центрне ыран-виçминех хăваласа каятпăр. Пухăнаççĕ-ха унта леçмелĕх...»

Лешăпа амăшĕ така пирки темиçе те калаçнăччĕ ĕнтĕ — ăна кĕркуннеччен усранин усси пысăкрах: какайĕ те чылай тухать, çăмĕ те — самаях. Тепĕр сурăхĕн путек пулчĕ те, вăл пĕчĕкрех-ха. Патшалăха аш-какай хĕрĕх кило памалла, путекĕ хальлĕхе вунă килоран та кăшт çеç иртĕ. Мĕн çитмест çав Карачăмăн шампа хырăмне — нихçан та кĕркуннеччен кĕтесшĕн мар. Ара, тепĕр икĕ уйăхранах путек амăшне çитет-çке, патшалăх валли те пахарах какай пулать. Çук, итлемест Кашкăр Карачăмĕ — ăна халех пар, унăн ытти налук агенчĕсем хушшинче мала тухас пулать. Ун пеккисене хăвăрт асăрхаççĕ, çӳлерех вырăна та куçарма пултараççĕ. Кунта сана вăрçăра пулманнишĕн кашни куçран тĕкет (ылханакансем те пур), çĕнĕ çĕрте кам тавçăрĕ унăн кача пӳрни мĕншĕн çуккине. Ăна вăл фронтăн малти линине ямашкăн хатĕрлекен батарейăра вĕрентнĕ чухне пушка лафечĕпе хĕстерсе хăех татнăччĕ...

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн