Пурнăç хакĕ
Ура çине сиксе тăнă çын тăруках пукан çине ларчĕ, пичĕ тĕксĕмленчĕ. «Пурте çак çынран килет халĕ, вăл мана суд пуличчен хупса хума та пултарать вĕт, — шутласа илчĕ Корольков.
Ăшра шиклĕх çуралнипе сăмах та калаймарĕ, следователе ыйтуллăн пăхса ларчĕ. Çак вăхăтра вăй пĕтсе килнине туйрĕ, аллисем лĕнчĕрех усăнчĕç.
— Мĕнле шутлатăн, Корольков, сана шанса киле яма юрать-и?
Следователь çапла ыйтсан тин чун пырса кĕнĕ пек туйăнчĕ.
— Ю-юрать, паллах, — тытăнчăклăн хуравларĕ вăл.
— Следстви вĕçлениччен манран ыйтмасăр хулара ниçта та кайма юрамасть, — асăрхаттарчĕ следователь, — ыйтмасăр кайсан чармалли мая улăштарма тивет.
— Яла кайма та юрамасть-и?
— Каларăм-çке, ыйтмасăр яла кайма та юрамасть.
Корольков самаях сехĕрленсе, чĕтрекен урасемпе тăрса тухса кайрĕ следователь пӳлĕмĕнчен.
Корольковран пилĕк çул аслă аппăшĕ шăллĕне курас тесе общежитие пынăччĕ. Пĕрле пурăнакан студентсем ăна следователь чĕнтернине пĕлтерчĕç те, шăллĕпе тĕл пулса ыйтса пĕлмесĕр тухса кайма шутламарĕ. Студентсене чăрмантарас мар тесе аялти хута, вестибюле анса ларчĕ. Çур сехет ытла кĕтсен тин çитрĕ шăллĕ. Кĕтнĕ çын общежити алăкне уçсанах ун патне чупса пычĕ аппăшĕ. Шăллĕ тин кăна больницăран тухнă çын пек курăнать: пичĕ-куçĕ шурса кайнă, вăй пĕтсе килнĕ чухнехи пек ура çинче аран тăрать.
Çакна курсан ырă маррине ăнланчĕ аппăшĕ, хăй те шикленсе ӳкрĕ.
— Борис, мĕн пулнă сана, сăнран та палламалла мар улшăннă эсĕ?
— Инкек килсе тухрĕ ман ума, — кĕскен çеç хуравларĕ шăллĕ.
— Айта, ларар-ха çакăнта, — тесе хулран çавăтса стена çумĕнче речĕпе ларт-са тухнă пукансем патне ертсе кайрĕ аппăшĕ шăллĕне. — Мĕн пулнă, йĕркипе каласа пар.
Корольков аппăшне хăйне уголовнăй йĕркепе явап тыттарассине пĕлтерчĕ.
— Çакă кăна çитменччĕ пирĕн пурнăçра. Халĕ мĕн тума шутлатăн?
— Следователь судчен ниçта тухса кайма юраманни çинчен асăрхаттарса алă пустарчĕ те киле ячĕ. Кайран тем тăваççĕ — пĕлместĕп. Эсĕ манран аслăрах, как-никак министерствăра ĕçлетĕн. Çак пăтăрмахран хăтăлма пулăш мана. Следователь адвокат тытма сĕнчĕ.
— Кун пирки шутласа пăхăп, эсĕ ытлашши ан пăшăрхан, тен, ĕç-пуç йĕркеллех иртсе кайĕ-ха.
— Адвокат тытма укçа кирлĕ паллах, хамăн пĕр пус та çук, Атте-аннерен ыйтсан мĕнле-ши?
— Кун çинчен вĕсене пĕлтермесен лайăхрах пек туйăнать. Укçи-тенки пирки ан шутла, хамах саплаштарма тăрăшăп.
Аппăшĕпе шăллĕ нумайччен калаçса ларчĕç, тĕрлĕ ыйту сӳтсе яврĕç. Степанов виçĕ эрне ытларах выртсан больницăран тухрĕ. Следователь вăл тухнă кунах травматологи уйрăмне унăн чир историне илме кайрĕ. Больницăн вăрăм коридорĕнче сиплекен медсестрана тĕл пулчĕ:
— Эсĕ Степанов пациента астăватăн-и? — ыйтрĕ следователь хăйне хирĕç килекен çамрăк медсестрапа танлашсан.
— Астăватăп-çке, паян çеç тухрĕ вăл больницăран.
Калаçса ларма вĕсем процедура пӳлĕмне кĕчĕç.
— Мĕнле аманни-сусăрланни çинчен пациентран йышăнакан врач ыйтать. Пирĕн, сиплекен медперсоналăн, тивĕçĕ мар вăл. Пĕррехинче укол тутарма пырсан Степанов эпĕ ыйтмасăрах хăйне паллакан студент темле кафере хĕненине пĕлтерчĕ, — терĕ Оля ятлă медсестра.
— Мĕншĕн хĕненине каламарĕ-и?
— Унпа эпĕ кăсăкланман.
— Куншăн та тав сана, — тесе тухрĕ Плотников процедура пӳлĕмĕнчен. Степановпа пĕрле выртнисенчен пĕри çеç, çуркуннеренпе сипленекен çын, тăрса юлнă.
— Кунта килсенех хăйне темле студент хĕненине каланăччĕ вăл, — терĕ аллă çулсенчи арçын Степанов пирки ыйтсан.
Следователь ĕç вырăнне çитсен папкăран Степановăн чир историне кăларчĕ, пăхкаласа ларчĕ. Хăйне йышăнакан врача та ĕçре паллакан студент темиçе хутчен аякран урапа тапрĕ тесе пĕлтернĕ. Лешĕ «...со слов избит на работе знакомым» тесе çырса хунă.
«Ку ĕçпе свидетель çук пулсан та, тӳрремĕн мар доказательствăсем тем чухлех, — шутласа ларчĕ вăл, — судпа медицина экспертизине кăна туса пĕтермелли юлчĕ».
Чир историпе паллашса судмедэксперт умне мĕнле ыйтусем тăратмалли çинчен шутласа ларнă хушăра алăка такам шаккарĕ.
— Алăк уçа, кĕрĕр! — терĕ Плотников хыттăнрах шаккакан çын илттĕр тесе. Пӳлĕме çирĕм пилĕк-вăтăр çулсене çитнĕ хĕрарăм кĕрсе тăчĕ.
— Эсир ĕçпеччĕ пуль-ха ман пата, — терĕ следователь хăй çине ыйтуллă куçсемпе пăхса тăракан çынна.
— Ĕçпеччĕ, — пĕлтерчĕ килнĕ çын именчĕклĕн. Следователь ăна сĕтел пуçĕнчи пукан çине пырса ларма сĕнчĕ.
— Итлетĕп сире, — терĕ следователь тăп-тăп пӳллĕ, кăвак куçлă, çырă çӳçлĕ хĕрарăм хăйпе хирĕç пырса ларсан.
— Эпĕ финанс министерствинче ĕçлетĕп, — пĕлтерчĕ хайхи çын. Ĕненмелле пултăр тесе-ши, паспортне кăларчĕ те следователь умнерех шутарса хучĕ.
— Апла эсир Корольковăн аппăшĕ пулатăр. Мĕн кăсăклантарать сире?
— Шăллăма мĕншĕн айăпланине пĕлес тесе килтĕм сирĕн пата.
— Ун çинчен сире хăй те каласа панă пуль-ха, мĕнле статьяпа айăпласси каярах паллă пулĕ.
— Вăл пулас агроном, ăна пилĕк çула яхăн вĕрентсе патшалăх нумай тăкакланнă. Тĕрмене хупсан кама мĕнле усă пама пултарать вăл? Нивушлĕ суда çитермесĕр май çук çак ĕçе пĕтерме?
— Кун пирки хам та шутласа пăхнă, ĕçне пĕтерме ниепле те май килмест пулмалла.
— Мĕншĕн? Нивушлĕ нимле май та çук?
— Юлташла суда ярса параймăн кун пек ĕçе, коллективра юсанма алла пама та вăхăчĕ юлман, мĕншĕн тесен вĕсем паян-ыран вĕренсе тухаççĕ те, коллектив саланса каять. Коллективра юсанма сахалтан та çулталăк кирлĕ. Шăллу хальччен судпа айăпланман. Ĕçе унта пăхса тухнă чухне пурне те шута илеççĕ.
— Прокурор патне кайса калаçсан мĕнле-ши?
— Кайма пултаратăр, паллах, анчах вăл сире пулăшасса шанас килмест.
— Сирĕн пата телефонпа шăнкăравлама юрать-и? — ыйтрĕ хĕрарăм юлашкинчен.
Плотников ăна ĕçри телефон номерне пĕлтерчĕ.
— Ĕç хыççăн шăнкăравласан вырăнлăрах пулать, — терĕ вăл хĕрарăма пӳлĕмрен ăсатнă май.
Корольков аппăшĕ кайсанах судпа медицина экспертизине ирттерме постановлени çырчĕ те Плотников экспертсем патне тухса кайрĕ. Унтан таврăнсан район прокурорĕ телефонпа шăнкăравласа хăйĕн патне пыма хушрĕ. Прокурор патне çитме урама тухсан çул урлă кăна каçмалла.
Тепĕр пилĕк минутран следователь Корольковăн ĕçне прокурор сĕтелĕ çине пырса хучĕ.
— Паян ман пата Корольковăн аппăшĕ килсе кайрĕ, — терĕ прокурор следователь пырса хунă ĕç листисене уçкаласа. — Сирĕн шутпа, мĕн тума пулать çак ĕçпе?
Дмитрий Васильевич Васюков юнăçлă çын мар — ăна лайăх пĕлет Плотников. Вăл мĕн шут тытнине турех ăнланчĕ.
— Суда ямасăр ниепле те май çук, — терĕ вăл куçлăх çийĕн пăхакан çынна туррĕн хуравласа.
— Корольков хăйĕн айăпне йышăнать-и?
— Йышăнмарĕ ку таранччен, йышăнас пек те туйăнмасть.
— Апла пулсан ĕçе судра пăхса тухчăр. Доказательствăсем çителĕклĕ пулсан нумай тытса ан тăр ку ĕçе, хăвăртрах вĕçлеме тăрăш, — тесе Корольков ĕçне каялла тыттарчĕ следователе.
Корольковăн аппăшĕ следователь каланине манман курăнать, ĕç вĕçленнĕ тĕле телефонпа шăнкăравларĕ.
— Итлетĕп сире, — терĕ вăл трубкăна тытса хăй патне кам шăнкăравланине пĕлсен.
— Итлетĕр пулсан питĕ лайăх, сирĕнпе калаçма та кăмăллă.
— Эсир мĕн каласшăнччĕ?
— Ĕç хыççăн калаçса ларма сире хам пата чĕнесшĕн. Тем ан шутлăр, эпĕ пĕчченех пурăнатăп. Эсир пынă çĕре сĕтел хатĕр пулать.
— Каçарăр та, эсир мана такампа пăтраштартăр курăнать. Эпĕ — следователь, çавна ан манăр, Королькова! — хыттăнах каларĕ вăл.
— Следователь те çынах-çке, унăн та чĕри те, чунĕ те пулмалла.
— Урăх каламалли çук пулсан трубкăна хуратăп. Енчен те ыйту-мĕн сиксе тухсан ман пата ĕçе пыма пултаратăр.
Корольковăн аппăшĕ следователе сутăн илме май çуккине ăнланчĕ пулас, трубкăра унăн сасси урăх илтĕнмерĕ.
«Ку çын пуç çине хăпарса лариччен ĕçе хăвăртрах суда ямалла», — шутларĕ Плотников трубкăна хурсан.
Икĕ эрнерен судмедэксперт панă заключение алла илчĕ следователь. Эксперт вăл тăратнă ыйтусене пурне те хуравланă. Степанов ура çинче тăнă çĕрте тӳрем вырăна ӳксе аяк пĕрчисем хуçăлма пултарайманнине татăклăн хуравлани ытларах кăмăла кайрĕ.
«Халĕ тин Корольков хăй айăпне йышăнмасăр тăма пултараймĕ», — шутларĕ вăл заключенипе паллашса тухсан.
Королькова айăплама тăратнă постановлени çырчĕ те ик-виç хут вуласа тухрĕ. Çавăрăнăçуллă çырнă пек туйăнчĕ ăна, вулаттармалла та алă кăна пустармалла. «Айăпне йышăнмасан Степановпа иккĕшне куçа-куçăн тăратма тивет паллах», — шутларĕ Плотников.
Апрель уйăхĕ çывхарса килчĕ. Агрономи факультетĕнче юлашки курсра вĕренекен студентсем хĕрсех патшалăх экзаменне тытма хатĕрленеççĕ.
Корольковăн алла кĕнеке тытса вуласан та пуçа кĕмест. Аппăшĕ те нимпе те пулăшма пултарайманнине пĕлсен пушшех кулянса ӳкрĕ.
— Адвокат тытрăм, çăлăнма май пур пек туйăнать, — терĕ аппăшĕ тепре килсен. — Малтан çуррине, ĕç-пуç лайăх вĕçленсен тепĕр çуррине тӳлеме калаçса татăлтăмăр.
— Мĕн чухлĕ ыйтать — туртăнса ан тăр, кайран, хам ĕçлеме пуçласан, тӳлесе тататăп сана, — шантарчĕ шăллĕ. Кама тытнă вăл, мĕн чухлĕ тӳлемелле — шăллĕне кăсăклантармарĕ.
Следователь Королькова тăхăр сехете чĕнтернĕччĕ, ун вырăнне Степанов килчĕ.
— Корольков ма килмерĕ? Малтан ăна допрос тумаллаччĕ, айăпне йышăнмасан сире куçа-куçăн тăратасшăнччĕ.
— Курман ăна. Эпĕ повестка илтĕм те тӳрех кунта килтĕм.
— Ну юрĕ эппин, кăштах кĕтсе пăхар ăна, — тесе следователь ытти ĕçсемпе аппаланма пикенчĕ.
— Манăн сире пĕлтермелли пур, — терĕ Степанов кăштах ларсан.
— Кала, итлетĕп, — терĕ следователь пуçне çĕклемесĕрех.
— Корольков мана хĕнемен, кафере эпĕ хам ӳксе сусăрлантăм.
— Ну-у, — тĕлĕннипе пуçне çĕклерĕ Плотников, — апла каласа пар мĕнле суранланнине.
Следователь çамрăк çын шӳтлеменнине ăнланчĕ те, пуçне çĕклесе ун енне çаврăнчĕ, тимлесех итлеме пуçларĕ.
— Корольков каферен тухса кайсанах тăрса алăка питĕртĕм те хушма пӳлĕме кĕтĕм. Эпир, хуралçăсем, унта канатпăр, семинар занятийĕсене те унтах хатĕрленетпĕр. Манăн çитес семинара хатĕрленмеллеччĕ ун чухне. Тĕлнех лампочка çунса кайнă та, çавна улăштарма шутларăм.
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...