Электронлă вулавăш

— Мана пĕр палланă гипнотизер ăнлантарса пачĕ… Пĕр сăмахпа каласан, эсĕ мана гипнозласа хунă… Эп вара тĕлĕкре эсĕ мĕн тĕлленнинех курнă. Эс тăрса ларсан, эп те тăрса ларнă. Ман куçа вара — эсĕ шухăшланă çын курăннă. Темле çамрăк та хитрескер…

Славикпе Эльвира, çерем çине хĕвелпе хĕртĕнме тăсăлса выртнă темиçе мăшăртан иртсе, пĕве хĕррипе ларчĕç.

— Çапла-и?

Славик кăшт сисĕнмелле пуçне сĕлтрĕ.

— Ав, епле чарусăрскер эс…

Славик, хĕртен аяларах ларнăскер, ун çине куç çĕклеме те именсе кайрĕ. «Апла вăл Славик ун çинчен шухăшланине сĕмсĕрленни, тĕлĕкре курнине кӳрентерни тесе шутлать. Çавăншăн вăл Славике намăслантарать. Епле, огнетушитель пĕрĕхтернĕ пек, пăхса илчĕ вăл… Чĕринче пĕр хĕлĕх те ăшшăн хускалмасть ун…»

Телей туйăмĕ кĕтмен çĕртен хурлăхлă ыратупа улшăнчĕ.

Славик кăшт çеç хыçалалла çаврăнса пăхрĕ те, çивĕтне салтакан хĕр ăна кĕтелле япала панă пек йăл кулса кăтартрĕ. Анчах Славик тавăрса параймĕ çав ăна ним шухăш-туйăмсăр йăл кулă, ирĕклĕ тыткалу, çăмăл сăмах…

Славик кĕнттемлĕхĕпе темĕнле аван мар ĕç пулса иртрĕ те, халь ĕнтĕ йăлăнса та каçару витмĕ, тенĕн çав. Ун çывăхĕнче ларма та намăс халь. Ун енне çаврăнса пăхма та хăрушă.

Чирлĕ кăмăл çавăрса илчĕ Славике. Çынсем пур — хĕртĕнеççĕ хĕвелпе.

Акă, утаççĕ вĕсем, поселок хĕрĕсем, тăвăр аркăллă юбка-платье тăхăннăскерсем, чăх йăвинчен кĕпе аркипе çăмарта йăтса аннă пек мăкăлтатса, хăйсем те мăшăр çăмартана аса илтерсе, ӳт-кĕлеткене палăртма тăрăшса. Тăсăлса выртнă, ав, хĕрпе каччă çерем çине юнашар, купальня вĕççĕн, куçран-куçа пăхса кулаççĕ.

Славик те вара Эльвира умĕнче халь çавсем пек çарамасланĕ-и? Ăна хисепленинех, ăна чунлă çын вырăнне хунинех пĕлтерĕ-ши ку? Мĕнпур таса туйăма ун умĕнче вараласа хуни пулмĕ-ши ку?

Çывăхрах тăвăр труссиклĕ йĕкĕтсем уткалаççĕ. «Эльвира курмарĕ-ши вĕсене?» — Славик йăпăрт каялла çаврăнса пăхрĕ.

Хĕр пуçне хыçалалла ывăтнă та, кăкăрĕпе каçăрăлса, платйине çĕклет. Кĕпе айĕнчен хĕвел пайăрки тивмен шурă ӳт тухать.

Темскер пулса иртрĕ ачапа… Тикĕс тапакан чĕри кăртах турĕ. Вăл — ĕненесшĕн пулмасăр — тепре пăхрĕ те купальнăпа кăкăрлăх вĕççĕнех юлнă хĕрĕн сĕтри кӳкен çырли пек икĕ кăвак куç шăрçине тĕл пулчĕ.

Пĕтĕм кĕлеткипе чĕтренсе çӳçенчĕ те Славик шыв хĕррипе чупса кайрĕ. Хĕртĕнме выртнă çын çине такăнса ӳкрĕ, лешĕ тискеррĕн çухăрса ячĕ. Эльвира та ура çине сиксе тăчĕ.

— Славик? Ăçталла эс?

Славик, ăнран тухнă пек куçне ялкăштарса, малалла чупма тăчĕ.

— Славик! — çитсе тытрĕ ăна Эльвира. Хăраса та тĕлĕнсе куçран тинкерчĕ вăл ачана. Çав куçра — ӳпкев те, хурлăх та, тасан хыпса çунни те тата темскер, ăнланма çукки, пурччĕ. Тем тавçăрса илнĕ пек пулчĕ хĕр… Славике аллинчен вĕçертрĕ. Хăй тăрăххăн пăхса пуçне силлесе илчĕ, вăтанса хĕрелсе кайрĕ, чĕлхи çĕтрĕ…

Çарамас хĕр çав тери çывăха килнипе ăнран кайнă ача тăвайккине чупса хăпарчĕ, сăрт хĕррипе хирелле ыткăнчĕ…

…Тепĕр тем вăхăтран-çке Славик пуçне çĕклерĕ те — хăй ыраш ани хĕрринче сăртра выртнине ăнланчĕ… Тăрса ларчĕ.

Лăчăрăннă шурă тăрăллă курăк тунисем те чăшăлтатса çĕкленчĕç.

Хĕвеллĕ тӳпере тăрисем, — хăйсен таçта-таçта çити чĕтренсе саланакан вĕçĕмсĕр юррине юрласа, — çунаттисене хытă çаврăнакан япала пек курăни-курăнми вĕлтĕртеттерсе, пĕр вырăнта тăрлатса тăраççĕ.

Вăрах вăхăт йывăр чирлесе выртнă хыççăн пĕрремĕш хут çут тĕнче курнă пек туйрĕ халь Славик. Акă, халь вăл, халсăрскер, тăна кĕрсе те çитейменскер, ларать çаран çине пăхса.

Чăнлăх… Чуна амантакан, таса туйăмсене хисепе хуман чăнлăх та пур-мĕн илемĕн те. Таса туйăмĕнче хăйĕнче те шелсĕр чăнлăх пур. Хатĕрленсе çитмелле пуль çав пурнăçăн шартакан çутипе куçа-куçăн тăма. Ним те çукчĕ пуль пăрахса тармалли. Мĕнех? Шыва кĕме килнĕ.

Пурте çавăн пек шыва кĕреççĕ. Славик хăй те пĕрре мар хĕрачасемпе пĕрлех шыва кĕнĕ. Ним аван маррине те сисмен — хăйшĕн те, ыттисемшĕн те. Кам пĕлмест çыннăн ура, пĕçĕ, кĕлетке, кăкăр пуррине… Нихçан та пăлхатман ăна çынсен çавсем пурри.

Анчах — Эльвира?.. Ĕмĕрте те курма шутламан ăна Славик çапла. Çынсене те, Эльвирăна хăйне те кăтартас килмен унăн ăна çапла.

Упра — юмах тĕнчи сăнарĕччĕ. Вăл кĕлеткесĕр, йывăрăшсăрччĕ. Ут-пӳсĕрех нумайччĕ унра ăнран яраканни. Ак ĕнтĕ халь вăл юмахлăхран тухрĕ, чăн кĕлеткипе, йывăрăшĕпе çак кулленхи пурнăçа килсе кĕчĕ. Çырлахăйăн-и çын çинчен ĕмĕтленнипе кăна? Вăл ĕнтĕ — кĕлеткеллĕ, ӳт-пӳллĕ. Унăн нимĕн те ыттисенчен кая мар.

Пулма пултарĕ-и пĕр çыннăн çавăн чухлĕ мул?.. Сасартăк вăл Славикĕн пулса тăрас пулсан?..

Çук… Ăнран кăларĕччĕ ăна ку телей…

Эльвира… Хăй мĕнлине вăл хăй те пĕлмест пуль…

Акă, паян шыва кĕнĕ чух ăнсăртран пăхса илĕ те вăл хăй тăрăххăн — курĕ, хак парĕ… Калĕ: «Ак мĕнле иккен эпĕ… Хам кампа шыва кĕме килетĕп тата!..»

Ма килчĕ-ши вăл пĕрех хут шыва кĕме!

Ним вырăнне те хумасть çав вăл Славике, ун умĕнче ним пăлхану-именӳ те туймасть, хăй хĕр иккенне те, Славик арçын иккенне те манса каять. Хăй хисеплекен е савакан çын умĕнче апла хăтланмĕччĕ çав.

Славик ерипен лăпланса пычĕ.

…Улăха такам качака путекки килсе вĕренленĕ. Путеке пĕр хаваслă йытă çури пырса çулăхнă. Йытă çури вĕрентен шăлĕпе çыртса туртать те путек умĕнче сиккелесе тăрать. Тарăхса çитнĕ путек ун çине сиксе ӳкет, йытти тарнă пек пулать те, путек çиме тытăнсан çĕнĕрен вĕрентен пырса туртать.

Çак кулăшла вăйăра йытă çурине чунтанах шеллерĕ Славик. Вăл хăйне те халь çав йытă çури вырăнĕнче туйрĕ. Тем хăтланса та — уншăн вилме хатĕр пулса та — çавăраймĕ ĕнтĕ йытă çури качака чунне хăй енне.

Арçын ачан канăçсăр шухăшсемпе хĕрнĕ пуçĕ ыратрĕ. Куçĕ — умра ăшă шевли вылянă пек — ылмаш кăтартрĕ.

Çурăм хыçĕнче, ыраш ăшĕнче, путене и-ив! тесе кăкăрне сывлăш туртса илет те авăтма пуçлать, пĕр канмасăр ултă хутчен авăтнă хыççăн кăшт чарăнса тăхтать. Славик ура çине тăрсан, вăл юррине вăта çĕртенех татрĕ те, çунаттисемпе вĕреме кĕнĕ шыв пек лăпăр-лăпăр-р! тутарса, ана варринелле вĕçсе ӳкрĕ.

Славик, вар хушшипе анса, йĕри-тавра чулсем хуркаланă çăлкуçĕнчен сивĕ шыв ывăçласа ĕçрĕ, çырана хăпарса, ыраш ани хĕррипе поселокалла утрĕ.

Пĕве хĕрринче виç-тăват çулсенчи хĕрача, аллисемпе çапса, сиккелесе, «атте» те «атте» тесе çухăрса, çыранта чупкалать. Сиксе чĕтрекен ачана çамрăк хĕрарăм ниепле те «путмасть вăл» тесе ăнлантарса ӳкĕте кĕртеймест. Хĕвелпе хĕртĕнекен çамрăксем те, çакна кура, пуçĕсене тăратнă. Эльвира çумĕнчен шыва кĕмелли пĕчĕк тăвăр труссиклĕ йĕкĕт çĕкленчĕ. Ку — Георги пулчĕ… Вăл, аллисене пилĕк çине тытса, автан пек каçăрăлса уткалать хĕр умĕнче…

Славик хăйне кĕтмен çĕртен сăлтавсăрах кӳрентернĕ çын вырăнĕнче туйма тытăнчĕ.

Эсĕ куçпа пăхма именсе тăратăн… Сана ăнран янă япалара ним тĕлĕнтерекенни те çук иккен çынсемшĕн. Пăхма юраманни те, иментерекенни те, упрама кирли те çук… Сана пăлхатакан «илем» вĕсемшĕн — магазинта куллен кирлĕ япала çумне хушса панă тавар кăна…

Хĕрĕ сисмест-ши çакна?

«Пĕр-пĕринче мĕн пурри-çутçанталăк пархатарĕ. Этемсем хушшинче пулакан хутшăнусем — çутçанталăкăн кулленхи ĕçĕ-хĕлĕ», — çапла тавăрать Славике икĕ çамрăк пĕр-пĕринпе ирĕклĕ тыткалани.

…Каç еннелле вĕсем, алла-аллăн тытăнса, улăх тăрăх утса кайрĕç.

Çапла… Эс «илем» тесе ят панă япала — санăн мар. Чунĕ-чĕрипе, йăл куллипе, тунсăхлăн пăхакан куçĕпе, кăпăшка çӳçĕпе те кĕлеткипе — пĕтĕмпех, пĕтĕмпех такамăн…

Сасартăк — кăвак хуппи уçăлса кайнă пек пулчĕ пуçра та, чĕрере те… Вĕри шухăшсемпе пиçсе кайнă пуç мими те, çунтаракан туйăмсемпе ыратса ывăннă чĕре те лăпланнă пек пулчĕç.

Арçын ача аллине сĕрме купăс тытрĕ.

Чĕринчи мĕнпур асапа кăтартса парасшăн пулчĕ Славик сĕрме купăспа. Темиçе кун асапланса та ăшран хĕлĕх сине тухман туйăмсем, халĕ сасартăк çирĕп йĕркене пăхăнса, кĕвĕллĕн янраса, нота хучĕсем тăрăх чупса кайрĕç. Страница хыççăн страница çав кĕвĕсемпе тулса купаланчĕ.

Тулхăрсах ĕçлерĕ Славик… Хăйĕн чунне ыраттарнăшăн тавăрма шутларĕ тейĕн. Тасалăхпа, чун пуянлăхĕпе илемлĕхĕпе тавăрĕ вăл. Илемлĕх тĕнчине кĕрсе кайса чунĕпе çавăнта пурăнса, çынсене те çавăнта туртса, вăл хăй те илем пулса тăрĕ. Çапла хуравлĕ вăл — чуна ырату кӳрекенсене, телее туртса илекенсене, çынна ним вырăнне хумасăр, унран пăрăнса утакансене..

Çакăн хыççăн каллех Эльвирăпа тĕл пулсан, ун умĕнче хĕрелсе пăлханса тăрĕ-и Славик? Каллех чĕрине вĕрин сиктерĕ-и?

Туйăмсем хĕлĕх çине тухнă май Славик хавхаланчĕ, мăнаçланчĕ, хăйне ырату кӳрекенсенчен çӳллĕрех çĕкленнĕ пек туйрĕ.

Пултараймĕ-им вăл, чăнлăха яр-уçă куçпа хирĕç пăхса, ăна турткалашмасăр, кӳренмесĕр йышăнма, ăна — вăл мĕн тери хаяррине пăхмасăрах — хисеплеме, ун çине асапланмасăрах ытарлăн йăл кулса пăхма, тата — кăмăллăн тиркеме те!

Славик çырса пĕтерчĕ. Ку фортепьянăпа пĕрле сĕрме купăспа каламалли пьеса пулса тăнине курчĕ.

Чунĕ те ун сасартăках лăпланчĕ, канăçнă пек пулчĕ. Эльвирăпа Георги кӳнĕ ырату та çак кĕвĕ çумĕнче ниме тăман пĕчĕк япала пек çеç туйăнчĕ.

Çапах та хăйне вăл халь чирлĕ туйрĕ. Ку чир мĕнрен килнине çеç тавçăрма та шутламарĕ.

Арçын ача яланхи пекех амăшĕ вĕретсе лартнă чейникрен хура кофе ярса ĕçрĕ те хăй мĕн çырнине малтан пуçласа вĕçне çити каласа пăхма тытăнчĕ. Аллисене клавишсем çине хучĕ. Пӳрнисем, инструмента тĕрĕслемелле, клавишсем тăрăх варринчен ик еннелле чупса кайрĕç те каялла килсе варринче чарăнчĕç… Вара тĕнчене çуралнă çĕнĕ музыка шыв пек шарласа пӳлĕме тулчĕ те ирхи кăвак çутă çапнă тавралăха уçă кантăк витĕр юхса тухрĕ, çамрăк садран тĕтреллĕ, карăш сассиллĕ улăха анчĕ, вăраннă шăпчăк юррипе тулнă вăрманалла саланчĕ.

Чуна хĕвеллĕ те ăшă çĕре илсе кайрĕ вăл, ачалăхăн чи хӳхĕм саманчĕсене чĕртсе тăратрĕ, кулленхи тĕссĕр ваклăхсенчен хăтарса, пысăк тĕллевлĕ, хитре ĕмĕтлĕ пурнăçпа чун-чĕрешĕн тăвăллă тĕнчене илсе кĕчĕ.

Ĕнтĕ тул çутăлса килчĕ.

Эльвира та çак çĕр çывăрмарĕ.

Çак уйăхсăр ăшă каçăн тухатăвĕпе тулнă вăрман уçланкинче унăн пĕрремĕш хĕр куççулĕ ӳксе юлчĕ. Тусĕнчен уйрăлсан та килне кĕмерĕ вăл. Тусĕ каçхинех парнеленĕ чĕрĕ чечек çыххинчен шаннă çеçкесене суйла-суйла пăрахрĕ, анчах чечексем пĕрин хыççăн тепри шансах пычĕç.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн