Электронлă вулавăш

«Ку пӳртĕн хуçи Сатлайкина пулать. Вăл каланине пурин те итлемелле», — тесе йышăнчĕç комбайнерсемпе трактористсем. «Пирĕн çуртра пĕр çӳп пĕрчи те ан курăнтăр», — малтанах асăрхаттарчĕ Нина.

Ик-виçĕ кун вырма май килмерĕ-ха. Ыраш тĕшши çемçе. Иртерех терĕç вĕсем. Пуçлăхсем вĕсене пĕр канăç та памарĕç. Мотоциклпа пĕрин хыççăн тепри кĕрлеттерсе çитрĕç. Агроном, тĕп агроном, колхоз председателĕн çумĕ, Кайсаров председатель хăй. Пурте васкатаççĕ. «Мĕн туса ларатăр эсир? Тытăнмалла», — теççĕ. «Çук-ха. Кăшт кĕтмелле», — лăпкăн хуравлать Каюков. «Мĕн кĕтмелли унта. Вырса пăрахас пулать», — ăна-кăна итлесшĕн мар лешсем. «Хамах пĕлетĕп эп, хамах», — йăпатма хăтланать Кĕркури. «Мĕскер эсĕ! Районтан васкатаççĕ пире! Ытти колхозсем çĕршер гектар вырса пăрахнă ĕнтĕ. Эсир ав çаплах хăнк та сикместĕр. Юрамасть капла!» — «Ăнланăр-ха, — тархаслать вĕсене Каюков. — Кун пек хăтлансан кашни гектартан ик-виçĕ центнер çухалать. Пĕрчĕ хыттăр-ха лайăхрах. Ĕлкĕретпĕр эпир». Хăлаçлана-хăлаçланах ятлаçма тытăнаççĕ хайхискерсем. Уйрăмах колхоз председателĕн çумĕ Мамуков хытă тустарчĕ вĕсене. «Пĕтĕмпех хăваласа ямалла сире. Комбайн патне çывăха та ямалла мар, — çухăрашрĕ вăл. — Çĕнĕ меслетпе тăрăшатпăр теççĕ. Нимĕнле çĕнĕ меслет те çук сирĕн. Кутăнсем, нахалсем эсир! Чăн-чăн саботажниксем! Халех, çак минутрах тытăнăр вырма!» — «Тытăнмастпăр», — татăклăн хуравларĕ Каюков. Вăрăм та типшĕм Мамуков, пĕкĕрлерех çӳрекенскер, халĕ тăмăч кукăрăлса ларчĕ. Пичĕ шуралчĕ, кăвакарчĕ. Хăйăлти сасăпа тата хытăрах çухăрса ячĕ вăл: «Кам вара эс? Кам?!.» — терĕ. «Эпĕ-и? Каюков Григорий Семенович», — юриех лăпкăн, васкамасăр каласа хучĕ бригадир. «Анархист эсĕ! Вăт кам!» — каялла палт çавăрăнса утрĕ Мамуков. Кăшт кайсан чышкипе юнаса хăварчĕ: «Ничего. Тăна кĕртетпĕр!»

Тепĕр кунне ирех хир варринчи капăр пӳрт патне ГАЗ-69 автомашина çитсе чарăнчĕ. Кабинăран çап-çамрăк та хитре каччă ыткăнса тухрĕ. Вĕр çĕнĕ кăвак костюмпа, пăнчă-пăнчăллă галстукпа. Хирти пӳрте пушмакне хывса носки вĕççĕн çеç кĕчĕ, хăйĕнпе паллаштарчĕ: «Райхаçат сотрудникĕ пулатăп», — терĕ. Пӳрте тĕплĕн пăхса çавăрăнчĕ. Сатлайкина пӳлĕмне те кĕчĕ. Юр пек шурă простыньсене, çӳллĕ çытарсене курсан ахлатса илчĕ. «Хăна çуртĕнчи евĕрлех кунта сирĕн», — терĕ. Нинăн кĕнекисене тыткаласа пăхрĕ. Ун хыççăн кĕçех арçынсем патне тухрĕ те чӳрече умĕнчи сĕтел патне вырнаçса ларчĕ, блокнотне, авторучкине туртса кăларчĕ. «Каюков бригадир хăшĕ-ха?» — унталла-кунталла тинкерчĕ вăл. «Эпĕ — Каюков», — сĕтел пуçне корреспондента хирĕç вырнаçрĕ Кĕркури. «Пурăнасса чăнахах та питĕ лайăх, культурăллă пурăнатăр эсир, — калаçу пуçарчĕ хаçат сотрудникĕ. — Курортри, санаторири пекех. Вĕçĕ-хĕррисĕр уй-хир. Тыр-пул тӳлеккĕн хумханать. Тĕлĕнмелле уçă сывлăш. Пăхса киленме хĕр те хăвăрпа пĕрлех. Ха-ха-ха! — паттăррăн, хыттăн кулчĕ вăл. — Пурăнатпăр эппин». — «Пурăнатпăр-ха», — хуравларĕ Каюков. — «Чăнах, хитре, ырă пурнăçа юрататăр пуль эсир?» — «Хитрине кам килĕштермĕ? » — «Ха-ха-ха!» — каллех правуррăн кулчĕ корреспондент. Пĕрер минут иртрĕ-и — ун сăн-пичĕ сасартăк тĕксĕмленчĕ, хаярланчĕ. Шăл витĕр пуплеше пуçларĕ. «Хире чиперех тухнă-ха эсир. Лайăх йăва туса вырнаçнă. Анчах тырă вырасси пирки мĕн шутлатăр? Вырмаллах-и ăна е вырмасан та юрать? — Каюков еннелле çивĕччĕн, шăтарас пек тинкерчĕ сотрудник. Кайран: — Вăт, э-э...» — тесе илчĕ. Кĕркури ним те шарламарĕ-ха. Сотрудник каллех: «Вăт, э-э» — терĕ. Корреспондент çакăн пек чăркăшуллăн калаçма тытăнни Кĕркурие килĕшмерĕ. «Вăт, э-э» тени вара тарăхтарса ячĕ. Çапах та Каюков ăна-кăна систермерĕ. «Выратпăр, выратпăр», — мăкăртатрĕ вăл сарă кăтра бакенбардине сăтăркаласа илсе. «Хăçан выратăр?» — шĕвĕр пӳрнипе Кĕркурие кăкăрĕнчен тĕллесе ыйтрĕ корреспондент. «Вăхăчĕ çитсенех», — бакенбардине татах сăтăркаларĕ Кĕркури. «Дата? Датине кала!» — çаплах тапăнчĕ сотрудник. «Тĕп-тĕрĕс калаймастăп-ха. Ĕнер те çумăр çуса иртрĕ», — çав-çавах бакенбардине сăтăркаларĕ Каюков. Корреспондент çакна асăрхаса илчĕ. Бригадир хĕрӳ ĕç вăхăтĕнче çакăн пек бакенбардине сăтăркаласа ларни çав тери çиллентерчĕ ăна. Вăл çине-çинех «вăт, э-э, вăт, э-э» теме тытăнчĕ. Халĕ вĕсен калаçу йăлтах арпашăнчĕ. Корреспондент Кĕркури бакенбардине сăтăркаланăшăн тарăхрĕ, Кĕркури вара — корреспондент «вăт, э-э» тенĕшĕн... Сотрудник татах кăшт-кашт ăна-кăна ыйткаларĕ те блокнотне чиксе хучĕ, ура çине çĕкленчĕ. «Чипер юлăр. Эпĕ вĕçтертĕм», — терĕ вăл, бригадира алă пачĕ те тухса ыткăнчĕ. Тепĕр кунне районти хаçатăн чи малти страницинчех «Каюков кану çурчĕ уçнă» корреспонденци пичетленнĕ. Чылаях пысăк вăл. Виçĕ колонкăпа çӳлтен пуçласа аялах çитет. Авторĕ А.А.Шапуловский. Ку статьяра Каюков бригадине тустарнă тăк тустарнă вара. Йăлтах аркатса тăкнă. Сăрмулат Павăлĕ çак статьяна пурте илтчĕр тесе хыттăн вуларĕ. Ун хыççăн ĕнсине кăтăр-кăтăр хыçса илчĕ те: «Халĕ ĕнтĕ пире пурне те вĕренпе туртса çыхмалла та милицие илсе каймалла е çырмана кайса ывăталла. Бригадира чи малтан çыхас пулать», — терĕ вăл.

«Вăйлă çырнă Шапуловский», — ассăн сывларĕ Каюков.

Тепĕр кунтан çеç Каюков бригадинчи комбайнсем ĕçе тытăнчĕç. Пурĕ виçĕ комбайн карталанса пыраççĕ çӳллĕ ӳснĕ ыраш уйĕнче. Ку хирти ыраша хăйсемех акнă вĕсем. Малти комбайн çинче — Кĕркури, ун хыçĕнче — Нина Сатлайкина, теприн çинче — Сăрмулат Павăлĕ. Тикĕссĕн шăваççĕ уй-хир улăпĕсем. Хальлĕхе вырса кăна пăрахаççĕ-ха. Ылтăн ыраш паккусĕсем тӳп-тӳррĕн выртса юлаççĕ. Уй-хир таçта çитиех мăнаçлăн хумханать, чун-чĕрене хавхалатать, илĕртет. Чăнах, пулса çитнĕ тыр-пул хирĕ хуллен, киленӳллĕн хумханнинчен хитререххи мĕн пур-ши тĕнчере? Даллах, çĕр çыннишĕн, уй-хир ĕçченĕшĕн унран хитререххи нимĕн те çук. Çав мăнаç хусканура пурнăç хаваслăхĕ, телей.

Сатлайкина шурă кофта, кăвак юбка тăхăннă паян. Чечеклĕ сенкер тутăрĕ вăркăш çил киле-киле перĕннипе вĕл-вĕл-вĕл вĕçет. Нина кăмăлĕ уçă. Чун-чĕри хаваслă. Ара, тинех чăн-чăн пысăк ĕç хускалса кайрĕ-çке. Унсăрăн ав хире тухсан та чылай кĕтмелле пулчĕ. Ун шучĕпе, Каюков питех те тĕрĕс турĕ. Паллă-çке, кун пек чухне асăрхануллă пулмалла. Тĕрлĕ çынсен шăв-шавне, вĕсем ятлаçнине парăнмасăр, чăтăмлăн тӳссе ирттерме, паллах, ансат мар. Апла пулин те кирлĕ чухне тӳссе ирттермеллех. Чул ту пек çирĕп тăмалла. Каюков кун пек самантра парăнакан йышши мар. Çапла, çирĕп кăмăл кирлĕ çынна. Нина малалла, Каюков комбайнĕ еннелле, тинкерчĕ. Вĕсен хушши инсе мар. Çав хушă пĕр пек тытăнса тăрать. Ӳсмест те вăл, чакмасть те. Апла пулсан Нина тытса пыракан комбайн та, Кĕркури комбайнĕ те пĕр виçеллĕ, тикĕссĕн пыраççĕ. Çавăн пек кирлĕ те... Пысăк машинăна тулăксăрла, кăрт-карт çӳретме юрамасть. Çакна Сатлайкина лайăх пĕлет. Комбайн çинче Нинăпа юнашарах — хура çӳçлĕ, йăм хура куçлă Анфис. Кăçал тăххăрмĕш класс пĕтернĕскер. Лайăх вĕренет. Пĕр кӳршĕренех вăл. Анчăк çырми хĕрринчех вĕсен килĕ. Нинăсен килĕнчен инçех те мар. Нина патне миçе хутчен чупа-чупа пыман-ши Анфис. «Мана хăвăнпа пĕрле комбайн çине ил-ха, Нина аппа. Питĕ ĕçлес килет комбайнпа», — тетчĕ вăл пĕрмаях. Кăçал Нина хăех пырса чĕнчĕ ăна. Çакăншăн Анфис хăйне çав тери телейлĕ тесе шутлать. Халĕ те ав ăшшăн кулкаласа тăрать вăл, йăм хура куçĕ йăл-йăл çутала-çутала илет. Анфис — комбайнер помощникĕ. Нина унран чăн-чăн лайăх механизатор тăвасшăн. Тракторпа çӳреме те пултартăр вăл, комбайнпа та...

— Анфис, сирĕн шкулта тракторпа çӳреме вĕренекенсем пур-и? — ыйтрĕ Нина.

— Пур, — терĕ Анфис. — Арçын ачасем.

— Хĕрсем вуçех çук-и?

— Çук çав.

— Эсĕ мĕн ĕçе вĕренетĕн?

— Хĕрсемпе пĕрле. Дояркăна...

— Юрататăн-и ĕне сума?

— Юратасса юрататăп-ха. Çапах та комбайн патне, трактор патне чун туртать.

— Каймаллаччĕ апла тракториста?

— Хĕрсем пĕри те пымарĕç те. Пĕччен лайăх мар пек туйăнчĕ.

— Эпĕ ак пĕчченех. Арçынсемпе... Санăн та чун-чĕре туртнă çĕрех каймалла пулнă.

— Çӳрессе çӳренĕ-ха эп трактора вĕренекенсен ушкăнне. Хам тĕллĕн...

— Апла пулсан тăрăш. Тракториста вĕрен. Хĕрарăмсен трактор бригадине тăвасшăн эпир. Пĕр бригадăра пулăпăр...

— Чăнах çапла-и? — аллисене çăт-çат! тутарчĕ Анфис. Кунĕпех пĕр канмасăр тăрăшрĕç комбайнерсем. Самаях вырса пăрахрĕç. Тĕттĕмленсе çитсен çеç хăйсен хăтлă пӳрчĕ еннелле утрĕç. Пурте пĕрле. Шăкăлтатса-пуплешсе. Вырса пăрахнă тырра ывăçла-ывăçла тытса пăхрĕç. Чылай кушăхнă иккен. Ара, кун хĕвеллĕ, ăшă тăчĕ-çке. Акă урапаллă пӳрт патне çывхараççĕ. Пӳрт умĕнчи пусма çинче кам ларать тата? Кукленнĕ те вуçех хускалмасть, пуçне чĕркусçийĕ патнех уснă. Темле иртен-çӳрен çын-ши? Тен, ялтан кам та пулин килнĕ? Тахăшин çемйине инкек пырса çапăнман-ши? Пурте пăшăрхана пуçларĕç. Пусма çинчи çын çаплах ним хускалмасăр ларать-ха. Шăнса хытнă пекех. Комбайнерсем татах, татах çывхарчĕç. Çын çав-çавах йăшăл та тумасть.

— Чимĕр-ха, Еккĕм Иванĕ мар-и ку? — хуллен каласа хучĕ Сăрмулат Павăлĕ.

— Çавă пулас, — терĕ Сатлайкина.

Хайхи çитсе тăчĕç пӳрт патне. Пусма çинче чăнахах та Еккĕм Иванĕ ларать иккен. Çанталăк уяртнă, ăшăтнă пулин те ун уринче çӳллĕ кунчаллă резина атă. Пуçĕнче — кивелнĕ сăран карттус. Комбайнерсем килсе çитсенех Иван пуçне ялт çĕклерĕ. Хăранă пек унталла-кунталла пăхкаларĕ. Вара усăнса аннă çӳçне сăтăрса каялла ячĕ те яшт çĕкленчĕ.

— Пурне те салам! — терĕ.

— Салам, салам, — терĕç тус-юлташĕсем.

— Çапла, килсе пăхам-ха терĕм эп. Хăваласа ямастăр-и?

— Мĕншĕн хăвалас. Килнĕ хăнана тарават эпир, — маларах тухса тăчĕ Каюков.

— Çук, сирĕнтен уйрăлса кайма пултараймастăп эп... Çапла... Мĕн... Аха... — тытăнчăклăн калаçрĕ Иван.

— Ăçта çӳрерĕн вара эс? Пĕртте курăнмарăн, — сăмах хушрĕ Сăрмулат Павăлĕ.

— Ăçта çӳрĕн-ха? Намăс. Килтен те тухман эп. Арăм ятлаçать. «Укçана халех иле-иле пĕтернин мĕн усси? Кайран та кирлĕ вĕт», — тет. Эпĕ пур — тем те пĕр айкашса пĕтнĕ. Сире те кӳрентернĕ.

— Кӳренесси пулнă-ха ĕнтĕ, — йывăррăн сывларĕ Кĕркури.

Еккĕм Иванĕ карттусне тытса пăхрĕ. Унтан тăчĕ-тăчĕ те ăна сасартăк хывса хыттăн чăмăртаса тытрĕ, лӳчĕркеме тытăнчĕ. Ун хыççăн аран-аран:

— Бригадăна тепĕр хут илме пултаратăр-и? Çавна пĕлесшĕн эп, — терĕ.

— Мĕнле-ха капла? Ытла хăвăрт улшăнатăн-çке эс? — тӳссе тăраймарĕ Сатлайкина. — Тинтерех кăна: «Кирлĕ мар мана сирĕн меслет. Çăва патне кайтăр», — текенни эсĕ марччĕ-и? Чăн-чăн арçын пек пул-ха эс, Иван. Каллĕ-маллĕ ан вылят шухăшна.

— Сăмах паратăп, — пăшăлтатрĕ Еккĕм Иванĕ. — Тек пулмасть ун пекки...

Пурте шăпланчĕç. Иван шухăша кайрĕ, çĕрелле тинкерчĕ. Кăштахран пĕтĕм ӳт-пĕвĕпе чĕтренсе илчĕ те:

— Ман тракторпа кам халь? Мĕн ĕçре вăл? — терĕ.

— Вăхăтлăха Микулай çӳрет. Вак-тĕвек ĕçсенче кăна... Тыр-пула пухса кĕртнĕ май часах кĕр сухи тума тытăнмалла... Такама лартмалла-ха ун çине? Тупăпăр. Ан пăшăрхан.

Иван алăри карттусне лаштăрт! çĕре ӳкерчĕ. Илме тăчĕ. Тăпра муклашкинчен такăнчĕ те кĕç-вĕç тăрăнса ӳкетчĕ. Аран-аран тытăнса юлчĕ.

— Эпĕ вара... эпĕ? — салхуллăн тинкерчĕ вăл. — Мĕн тумалла ман? Йышăнмастăр-и апла? Май килмест-и?

— Ку ыйтăва бригада çыннисен ушкăнпа татса парас пулать. Труках ним те калаймастăп, — ăнлантарчĕ Каюков.

— Хăçан татса паратăр? — васкасах ыйтрĕ Иван.

— Çак кунсенчех, — çирĕппĕн каларĕ бригадир.

 

16

Çут çанталăк хăйĕнне пĕлет теççĕ чăвашсем. Чăнах та çавăн пек килсе тухрĕ-ши? Тепĕр кунне те хĕвел хавассăн кулчĕ, йăлтăртатрĕ. Ăшă çил вĕрчĕ. Тапхăр-тапхăр самаях вăйланчĕ вăл. Каюков бригадинчи комбайнсем ку кунхине те ир пуçласа сĕм каçченех ыраш вырчĕç. Сумлăн, мăнаçлăн шурĕç вĕсем хир тăрăх. Ĕнтĕ ыраш уйĕ чылаях уçăлчĕ темелле. Таçта, пусă варринче, çаплах путене авăтни илтĕнет-ха: пĕт-пĕлтик! пĕт-пĕлтик! Кăн-кăвак инçет чĕтренсе, хускалса тăрать. Чăн-чăн ĕççи вăхăчĕ ĕнтĕ.

Çапла кун хыççăн кун тăрăшрĕç Каюков бригадинчи тус-юлташсем. Тăваттăмĕш кунне Кĕркури вырса пăрахнă хир тăрăх чылайччен каллĕ-маллĕ уткаласа çӳрерĕ. Паккуссене тĕплĕн пăхса тухрĕ, тĕрĕслерĕ. Вара комбайнсем патне чупсах пычĕ. Аллисене çĕклерĕ:

— Чарăнăр-ха! —• терĕ вăл.

Комбайнсем пĕрин хыççăн тепри çитсе чарăнчĕç. Комбайнерсем, комбайнер помощникĕсем штурвал умĕнчен анчĕç те Каюков тавра пухăнса тăчĕç. Кĕркури нумай тытмарĕ вĕсене.

— Çулса пăрахнă паккуссем типсе çитнĕ, — терĕ вăл. — Айтăр халех çапма тытăнар. Пĕр тăхтамасăр. Авă çил вăйланнăçемĕн вăйланать. Тем курса ларăн... Çанталăк каллех пăсăлма пултарать.

— Чимĕр-ха, — сасă пачĕ Сатлайкина, — автомашинăсем килсе çитеççĕ-и? Каланă-и вĕсем пирки?

— Каланă. Халех килеççĕ, — васкасах пĕлтĕрчĕ Каюков. Вара хăй комбайнĕ еннелле утма тытăнчĕ. — Кайрăмăр. Ман хыççăн!

Нумаях та вăхăт иртмерĕ — комбайнсем пусă хĕррине, пӳрт патнех, çитрĕç. Унта кăшт чарăнса ăна-кăна майлаштарчĕç те хускалса кайрĕç. Каллех пĕрин хыççăн тепри. Умлăн-хыçлăн. Паккусри тырă комбайн анине тикĕссĕн, тирпейлĕн шăва-шăва кĕрет.

— Пуçланчĕ! Ур-ра! — кăшкăрчĕ штурвал умĕнчи Кĕркури карттусĕпе сулса. — Тырă! Ылтăн тырă пухăнатьбункера.

— Ур-ра! — савăнăçлăн хăлаçланчĕ Сăрмулат Павăлĕ. Сатлайкинăн чун-чĕри те çунатланчĕ. Мĕнле савăнмăнха? Хăйсем акса ӳстернĕ ылтăн тырра пухаççĕ-çке.

Кĕçех ăвтомашинăсем ыткăнса çитрĕç. Виççĕшĕ виçĕ бункер айне тăчĕç. Акă бункертан тырă юхма тытăнчĕ.

— Перекет çĕнĕ тырра, перекет пултăр, — хавассăн каларĕ Сатлайкина.

Комбайнсем малаллах, малаллах кайрĕç. Хир тавра пĕрре çаврăнса килчĕç. Иккĕ... Виççĕ. Автомашинăсем вĕçрен вĕçех çите-çите тăчĕç. Уй-хирти ĕçлĕ пурнăç хĕрнĕçем хĕрчĕ. Çапла, пĕр кун, икĕ кун пухса çапрĕç паккуссенчи тырра. Çил вăйлансах пычĕ. Ăшă çил пулин те хастарлăхне ӳстерет те ӳстерет. Çакăн пек çиле чăвашсем: «Çумăр хăваласа килет», — теççĕ. Виççĕмĕш кунне çил татах шухăланчĕ. Комбайнерсем васкарĕç. Апат вăхăтĕнче те вăрах чарăнса тăмарĕç.

Тӳпе хĕррисене хăмăр пĕлĕтсем карса илчĕç. Вĕсем çӳлерех хăпараççĕ. Вырса кушăхтарнă тыр-пула çумăр пуçланиччен епле те пулин çапса пĕтермеллех. Комбайнсен хăвăртлăхĕ ӳсрĕ. Кун пек чухне питех те асăрхануллă пулмалла. Сатлайкина пĕтĕм чун хавалĕпе хĕрӳленчĕ. Пĕр тĕллев, пĕр ĕмĕт-шухăш çеç унăн. Типнĕ, кушăхнă тыр-пула йĕпенме памалла мар. Урăх ним çинчен те шухăшамасть вăл халь. Çакă кăна... Çакă кăна... Çакă кăна пăшăрхантарать, хĕтĕртет, васкатать. Ĕнтĕ нумаях та юлмарĕ... Хир тавра тепре çаврăнмалла... Унтан тепре...

Пĕлĕтсем çаплах купаланаççĕ. Инçетри вăрман тăрринче ав сĕм хура. Комбайнсем хăватлăн, мăнаçлăн, тикĕссĕн шăваççĕ. Халĕ вĕсем пĕр-пĕрин патне çывăхарах та çывăхарах пуçтарăнчĕç. «Ĕлкĕретпĕр, пурпĕрех ĕлкĕретпĕр, — пăшăлтатрĕ Сатлайкина. — Нумай юлмарĕ-çке. Тепĕр ик-виçĕ сехетлĕх çеç. Ик-виçĕ сехет. Вара пурте пулать. Çăлса хăваратпăр тыр-пула».

Пĕлĕтсем çаплах хăпараççĕ. «Э-э, сире татах ик-виçĕ сехет кирлĕ-и? Ан та шутлăр. Памастпăр ун чухлĕ вăхăт. Наччасрах шуса çитетпĕр сирĕн пата»,— тенĕ пекех йăтăнса килеççĕ. Нинăн çав тĕксĕм, хура, сĕмсĕр пĕлĕтсене вăрçас, намăслантарас килчĕ. «Мĕн хăтланатăр эсир? Курмастăр-им? Эпир тырă пухса кĕртетпĕр. Ылтăн пурлăх вăл пирĕн. Унăн пĕр пĕрчине те сая ямалла мар...» — тесе кăшкăрас килчĕ унăн.

Комбайнсем çав хура пĕлĕтсене хирĕç пыраççĕ. Вĕсене сирсе ывăтма, хăваласа яма кайнă пекех туйăнаççĕ вĕсем. «Сирсе ывăтатпăрах, хăваласа яратпăрах», — хăпартланчĕ Сатлайкина.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн