Электронлă вулавăш

Калаçмашкăн тытăнать:

 

— «Ырă чаплă тус Урха,

Илсе килтĕм пĕр хыпар:

Ĕçсем пирĕн питех мар,

Çапах итле сăмаха.

Çулла çултăмăр Çавал

Халь утине çичĕ ял,

 

Уйăрнă та салатнă,

Килĕсене ăсатнă,

Шупашкарта вун чăваш

Тĕне кĕнĕ, мурçияш,

Çавăнпа та пуп тавраш

Халь вĕсемшĕн хурăнташ.

 

Воевотă, сан тусу,

Мăнастирти шуйтанпа

Ĕçе ĕçлет пĕр касу;

Çичĕ ял çынни çавăнпа

Туртса илчĕ Çавала —

Кайрĕ улăх каялла».

Çапла хыпар Патирек

Илсе килнĕ хăнана.

Касса кайрĕç çĕçĕ пек

Ку сăмахсем Урхана:

Пĕрре йăмăх хĕрелет,

Тепре шуралса илет.

 

Куçĕ-пуçĕ çиçĕнсе

Сăмси тӳрчĕ пĕрĕнет,

Чĕри ват пек йӳçĕлсе

Хĕрнĕ юна вылятать,

Сурчăксене сирпĕтсе

Калаçмашкăн тытăнать:

 

— «Тăшман маншĕн — асамат

Кĕперри пек вăй-хăват,

Унăн тăрăх улăхма,

Пӳлĕх, пулăш пуçăма!

Пĕтĕм ăшчик хусканать,

Вăйăм-ăсăм пухăнать.

 

Вилĕм — çынна парнас çук,

Хамăн ята çĕртес çук,

Эрне ĕнтĕ эп сисеп

Темле инкек пуласса,

Сан хыпарна ĕненеп,

Акă епле иçмасса!»

 

Урха çапла каласа

Сиксе тăрать вырăнтан,

Хаярланса улшăнса

Шута каять тем таран.

 

Мулентейпе Патирек

Лăпчăнаççĕ чĕрĕп пек…

Урха урай варринче

Салтак ачи пек утать,

Унăн хаяр чĕринче

Юн вĕремест — вут çунать,

Чаплă пуçăн мимминче

Шухăш чупса çаврăнать.

 

Чипер арăм Унерпи

Калать тĕлĕк курнине:

— «Кĕçĕр тăла кисеппи

Куртăм, — тет вăл; — ирхине.

Кисеп тăла киллинчен

Тухса ӳкрĕ сисеччен,

 

Унтан кайрĕ йăванса

Таçта çырма тĕпнелле,

Кĕç çавăнтах çаврăнса

Тăла тĕрки хирелле

Кусса-шуса кайрĕ пек.

Вĕççи-хĕрри курăнми

Вăл тăсăлса выртрĕ пек.

 

Эх, ырра мар, хам туйми

Тĕлĕк курса çывăрни!

Темскер чĕре кăртлатать,

Шар пулассăн туйăнать,

Аскăн майра патшана

Таçтан пулчĕ тĕл пулни.

 

Çавал çинчи çарана

Кама усси пуçтарни» —

Çапла сĕтел умĕнче

Ӳпкелешет Унерпи,

Унăн йăваш куçĕнче

Тек шывланать куç харши.

 

Сухал вĕçне чĕпĕтсе

Пĕрмай Урха уткалать,

Патирекпе, тĕпчесе,

Шуртан çинчен халаплать.

— «Воевотă — çăхан пыр,

Вĕшле йытă, чĕрĕ мур!» —

Тесе анчах асăнать,

Пуп таврашне ылханать:

— «Хам виличчен тавăрап,

Мускав тĕлне кăтартап!» —

Тесе пĕрмай асăнать.

Ик аллине вăтăрать.

Мулентейпе Патирек,

Вĕсен ăста Урхан пек…

Ашшамăшĕн хуйхине

Итлет чăланта Чĕкеç,

Çавал çине кайнине

Телеллĕ, тет, хăйшĕн çеç.

Маттур йĕкĕт — чун савни

Тухмасть унăн чĕринчен,

Çинçе¹ çинче паллашни

Нимрен паха ĕмринче…

 

Виçĕ кунтан Сившуран

Виç юланут тухаççĕ,

Шупашкарта хут çукран

Патша патне каяççĕ, —

Урха çӳрен кĕсрене

Малта хăй ертсе каять,

Мулентей хăй шăприне

Ун лашипе чуптарать.

 

Иккĕшĕнчен хыçалрах,

Пĕр вун утăм каярах,

Пырать ула ăйăрпа

Патирек те Урхапа.

Вăл ăйăршăн вăрăра

Аптранипе çӳренĕ,

Еркинейрен ăйăра

Каллех алла лектернĕ.

 

Халĕ ĕнтĕ Мускава

Ăсатать вăл Урхана.

Еркинейĕн юнхăва

Капла тивмест таркăна…

 

Çине тата Урхаран

Пысăк парне, таврăнсан:

Кӳкеç кукри Йĕршшӳра

Патиреке пулмалла…

 

Воевотă вăйсăр мар,

Вăл нимĕн те пĕлми мар:

Ун таçта та куçĕ пур,

Улталанма майĕ çук.

Хурăн çулпе тăвалла

Вăл та юлан чуптарать,

Касамата хупмалла

Урха çинчен хут ярать.

 

Урха майра патшана

Курсан курать Питĕрте,

Анчах çулне картлама

Воевотă пĕлчĕ те:

 

Хăйĕн тусĕ — чаплă кнеç

Урха пуçне çимеллех,

Ăна Мускав хулинчех

Туянтарĕ кучченеç.

 

Воевотăн тусĕсем

Ун сăмахне итлесен,

Çĕрĕç Урхан шăммисем

Пĕрре алла шăп лексен.

Чăваш çамрăк улпутне

Вырас ирĕк парас çук,

Тĕне суйса кĕнине

Пĕлсен, ахаль тăвас çук…

 

Чупас утсен малта çул,

Савнă Сившу сывă пул!

Урха килне таврниччен,

Тем пулмалла йăхĕнче.

Пӳлĕх пӳлсе упрасан

Вырăс турри чарас çук,

Çуллахи пек ĕç ансан

Питĕр нумай тытас çук.

 

Урха шантрĕ арăмне

Çурхи шывччен çаврăнма.

Мерчен куçла хăй хĕрне

Хушрĕ чипер усрама.

Килес çура хăй килсен

Кнеç Тиньяхăн ывăлне

Ашшĕн туслă кăмăлне

Пама пулчĕ килĕшсен.

 

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн