


Ĉuvaŝoj
Distriktoj
Urboj
Homoj
Loĝantaro
Simbolaro

Mitoj kaj Legendoj
Muziko
Vesto
Brodaĵoj
Kuirarto
Ne-kristanaj Nomoj






Agabazar // 3984.73.0041
2025.03.14 22:17 | |
![]() |
|
Вулакан // 1066.37.9482
2025.03.17 18:51 | |
Марр академике хурланине вуларӑм та пӑшӑрхантӑм.Ытла ҫӑмӑлттайла калаҫатӑр.Чӑваш чӗлхи пирки ним сӑлтавсӑр ҫырман ӗнтӗ вӑл.Ӑна тӗнче шайне хурса хаклани сисӗнет.Унта яфетитлӑх пуррине сиснӗ ӗнтӗ вӑл,ҫавна ӑнланма тӑрӑшмалла.Сталин кунта нимле авторитет та мар.Мӗн ҫырса панине калакан кӑна.
Марр пирки калаҫма наука шайӗ килех ӗнте.Чӑваш чӗлхине пур енлӗ тишкерни кирлӗ пуль.Унта авалхи сийсем пур тенине илтнӗччӗ.Сӑвӑ ҫырмалли ҫӗр сӑмахпа кӑна ҫырлахар марр. | |
YURGAN TURINGE // 2023.9.8909
2025.03.18 18:43 | |
![]() |
"Сувар" чĕлхи тĕнче лингвистикинче çуккă, ăна палăртман. Мана чăваш "суваристсен" ДНК касăклантарать (нумай çул генетикă ыйтăвĕпе касăкланнă май), пур-и тестсем тунă суваристсем ? Сăмах май пирĕн (Пăлхар паттăрĕ - Тинехпи те тăван), дунай пăлхарĕсемпе ~7/8 ĕмĕрте пĕр Ар (Y) аслă асаттесем пулнă. Аутосомсем урлă питĕ нумай ватă халăхсем хутшăннă, "суварсем" кăна каллех çук! |
Agabazar // 1369.58.2747
2025.03.18 23:05 | |
![]() |
"Сувар чĕлхи" тени тĕнчери лингвистикăра çук, анчах та вăл япала Антон Кириллович Салмин ĕçĕсенче пур.
Мĕн япала-ши вăл çав Салминăн "сувар чĕлхи"? Вуларăм-вуларăм Салмин çырнисене, анчах хуравне тупаймарăм-ха. Генетикăпа кăсăкланни аван. Анчах та ăна теплерен таçта темĕн илтнипе пĕлейместĕн. Тар кăларса вĕренес пулать. Вĕренмелле. Ӳт-пÿ тăрăх шăпăр-шăпăр тар юхмалла вĕреннĕ чухне. Тата çумра сумлă та шанчăклă вĕрентÿçĕсем пулмалла. Унсăран ним усси те çук апла-капла калаçнинчен. Паллах, вăтам шкулта мĕн вĕреннине аса илни те вырăнлă пулма пултарать. Анчах та пирĕн хушăра ун пеккисем те, шкул сакки çинче тăрăшнисем, сахалрах çав. Антон Кириллович Салмин ăславсен докторĕ. Анчах та анкă-минкĕленсе каясси докторсем хушшинче те пулать тепĕр чухне. |
Agabazar // 1717.89.4211
2025.03.20 01:56 | |
![]() |
Мĕн патне кăна пырса чикĕнмест пуль Антон Кириллович Салмин, анчах та кашнийĕнчех унăн пурте шаляй-валяй пулса пырать.
Акă пире Станьял лешĕн «Этническая история чувашей на савиро-булгарском перепутье» кĕнекине сĕнсе пăхрĕ. Ну пăхар эппин çавăнти «Язык» текен сыпăка. Тĕрĕсех калать Юркан Туринке, тĕнчере «сăвар чĕлхи» е «савир чĕлхи» текен ăнлав çук. Пирĕн Антон Кириллович вара ăслав талкккăшне çав ăнлава кĕртме хăтланать пек пулса тухать. Эппин, кăтарт пире çав «сăвар(савир) чĕлхин» параметрĕсене! Ăçта вăл? Хыпашласа пăхма пулать-и ăна? Мĕнле çăлкуçсенче ÿкерĕннĕ вăл? Сыхланса юлнă текстсем е уйрăм сăмахсем тата чĕлхен ытти элеменчĕсем пур-и? Анчах та Салмин çырнисене хуть те миçе хут тата урлă та пирлĕ вуласа тух — пурпĕрех çакнашкал япаласем тĕлĕшпе хуравсене тупаймастăн. Хыптарать те хыптарать пире — çавă кăна. Урăх ним те çук. Кунашкал япаласене «официаллă» хак пама тахçанах вăхăт çитнĕ. Çакнакшал тĕллевсем умра тăраççĕ пулсан, тĕрлĕрен вĕтĕр-шакăр таврапĕлÿçĕ пеккисене тăрă шыв çине кăларам пекки туса ларни мĕне кирлĕ вăл? |
YURGAN TURINGE // 2291.81.1801
2025.03.20 07:08 | |
![]() |
Генетика пирки тата хушап (урамра 21 ĕмĕр), ентешсем. Каçарăр, вырăсла çырап. Генетическую болезнь, более всего присущую чувашам (отсюда и название) - "чувашскую полицитемию"(Chuvash policythemia) ученые (в своей работе в том числе использовал и лауреат Нобелевской премии по медицине) выводят именно от гуннов и булгар (а не от мифических сувар). Эта же болезнь была найдена на юге италии, на острове Искье. Появление этой болезни там может быть связано только с гуннами или булгарскими миграциями под предводительством Альцека (опять таки мифических сувар там не было). Гаплотипы всех "итальянских пациентов" соответствуют гаплотипу, выявленному в чувашском кластере, тем самым подтверждая гипотезу об одном основателе. P.S. "Сувары" в лучшем случае могут быть только субэтносом (вторичны-троичны) Булгар, соответственно, при всех упоминаниях во главе (первым) должно быть именно - Булгар. |
Agabazar // 3826.01.2886
2025.03.20 16:47 | |
![]() |
Енчен те эпир генетика тĕлĕшпе чăвшла çавăрттарса калама пултараймастпăр пулсан, ку, чăн малтанах, хамăр çав генетикăна ăнкарсах пĕтерейменнине систерет.
Ну ав хай чăваш полицитемийĕ текеннине илес пулсан, кунта специалистсем хайсен сăмахне калани вырăнлă пулмалла пек. Ара, пур вĕт ЧăвГУра хими факультечĕ, медицина факултечĕ. Педуниверситетра биологи тата хими факультечĕ пур. Ялхуçалăх институтĕнчи (акаадемийĕ теççĕ-и халь?) агрономсемшĕн, зооинженерсемшĕн те ют пулмалла мар ку тема. Чăваш гуманитари тĕпчев институтĕнче археологсем миçен! Çук вĕт, пултараймааççĕ ярса илме çав чăваш полицитемийĕн темине! Анчах та çаврăнса пăхар çав специалист мар çынна та паллă енсене. Чăваш полицитемине Чăваш республикинче тупнă теççĕ. Анчах та чăвашсем Чăваш республикинче çеç мар пурăнаççĕ. Эппин, çав чăваш полицитемийĕ Чăваш республикин тулашĕнче те пулма тивĕçлĕ. Калăпăр, Тутарстанра. Унтан та ытларах, акă эпир Хусан таврашĕнчи тата Хусан лешеккинчи чăвашсем тутарланнă, тетпĕр. Эппин, чăваш полицитемийĕ çав тутарланнă чăвашсен те пулма тивĕçлĕ пек. Чăннипе вара вăл тĕлĕшпе нимле сас-хура та çук. Мĕншĕн? Е сас-хурисем çапах та пур-и? |
Agabazar // 3646.17.7826
2025.03.23 20:44 | |
![]() |
Вулакан // 1066.37.9482 2025.03.17 18:51Марр академике Сталин юлташ пустуях пăрахаçа кăларнă тесе, В, В. Путин патне кайса шалăп пар-ха, эппин. |
Валери ТУРКАЙ // 1099.05.4843
2025.03.24 18:34 | |
Ку шухăш тĕрĕсленнĕ хыççăн çеç курăмлă пулĕ. Пĕлме: сайтра регистрациленнисен шухăшĕсем тӳрех, малтĕрĕслевсĕрех, курăмлă вырнаçаççĕ. | |
Agabazar // 1194.38.3233
2025.03.24 21:05 | |
![]() |
Кунта акă мĕн калас пулать чăн малтанах.
И. В. Сталин 1953-мĕш çулта вилнĕ. Тата темиçе çул иртсен çĕршывра Сталина хирĕçле кампани пуçланса кайнă. Çапла майпа, унччен Сталин хурланă япаласене каялла тавăрма май килсе тухнă. Эппин, халь тин Сталин авторитет мар тесе, Марр академика тыт та тÿрре кăлар! Анчах та ун пеккисем тупăнман. Никам та Марр академика тÿрре кăларма тăрăшман. Яхват теори тĕп пулнă. Паянхи кунчченех çапла тăсăлать. Самана хыççăн самана улшăнать, тамаша хыççан тамаша килет (саманисем — саккăр, тамашисем — тăххăр), анчах Сталин юлташ Марр академик пирки каланисем гранит çине касса кăларнă пек çирĕп тăраççĕ. Никам та çавна улăштарма пултараймасть. |
Каламан япалана каланă пек туса кăтартни, паллах, йăнăш.
Валери Туркайăн кашни каланă сăмахĕ историе кĕрсе пырать. Хуть те мĕн пирки каласан та.
Ахальтен мар вăл кашни комментари хыççăн датăна кăтартать тата ят-шывне çырать (электронла алпусу теме те пулать пуль, ахăртнех).
Валери Туркай çумне çыпăçсан эс те наччасрах историе кĕрсе каятан. Эппин, килех историе! Ырă сунса кĕтетпĕр!