Электронлă вулавăш

Натюк, алăк патĕнчи çара сак çине выртсан, хăйпе, юнашар вилĕм килсе ларнă пек хăраса кайрĕ...

— Иртрĕ ĕнтĕ, хĕрĕм, иртрĕ, — терĕ карчăк, ним те пулман пек ытла лăпкă сасăпа, нумай вăхăт-и, сахал-и уткаласа çӳрерĕ, Натюк тутисене сивĕ кĕленче куркапа тĕртрĕ: — Хаяр улма шывне ĕçсе яр-ха! — терĕ, уçăлнă-уçăлман çăвара шыв ячĕ.

— Кай! — терĕ Натюк, антăхтарса яракан йӳçĕ шыва çăварĕнчен пĕрĕхсе кăларчĕ.

Натюк халĕ, хăйне пĕчĕк чӳречерен пăхакан уйăхран уйăрса кайма хăрушă вилĕм килес чухне, хăйчикки çине те, пăшăлтатса çӳрекен эпи карчăк çине те пăхас темерĕ, куçне хупрĕ, айĕнчи сак хăйне хум çинче силленĕ пек, пĕрре çӳлелле йăтнă пек, тепре антарнă пек туйăнчĕ, кăвар пек вĕри ӳчĕ ыратни сисĕнмерĕ, мачча хăй çине килсе пуснă пек, сывлама йывăр пулчĕ. — Юр! — тесе кăшкăрса ячĕ вăл. Карчăк хыпăнсах ӳкмерĕ, кăштăртатса çӳрекелерĕ те тула тухса кайрĕ, пĕр чĕрес сивĕ юр илсе кĕчĕ, вĕри сывлăш кăларса, кĕскен-кĕскен сывлакан çын пуçĕ вĕçне пырса лартрĕ.

Натюк пĕр ывăç юр ярса илчĕ, çамкине, пĕтĕм ӳт-тирне шăлма тытăнчĕ, йĕпенни нумая пымарĕ, типсех пычĕ. Вăл хăш чух тĕлĕрсе кайнă пек пулчĕ: тĕлĕкре-и, чăнлăхра-и — вилĕм килчĕ те çуначĕ çинче илсе каять... Хăямата хирĕç каяс темерĕ вăл, анчах пыра-киле ӳт-тир вĕриленни ирте пуçларĕ, пуç та вĕтĕ шăнкăрав пек янăрама пăрахрĕ.

— Каяс, кинемей! — терĕ вăл, урисем тăрăх юн ăшшăн юхнине сисрĕ.

— Тав тăвас пулать, — терĕ карчăк, хăй кулнă пек пулчĕ.

Натюк ним те чĕнмерĕ, алăк янахĕнчен ярса тытрĕ, аллипе алăка тĕртсе ячĕ те тухрĕ, аран-аран кĕрт урлă каçса кайрĕ. Тӳпе çап-çутă пулин те, халĕ ĕнтĕ ĕлĕкхин пек илĕртсе пăхмарĕ. Пĕлĕтсем, çурхи сурăх кĕтĕвĕ пек карăнса тăраççĕ, вĕсем хушшинчен уйăх сиксе тухать те асав шăл пек курăнса каять. Урамра пĕр çын та курăнмарĕ, хăй çутисем сӳннĕ. Натюк темиçе çĕрте çатан çине тайăнса тăчĕ е юр çине ларса канчĕ, кĕпи эпи карчăк пӳртĕнче юр шывĕпе йĕпеннĕ пулин те, ӳт-тирĕ шăннине сисмерĕ. Вăл килĕнче хывăнса тăма вăй-хал тупаймарĕ, сак çине кăкăрĕпе çапăнса йăванчĕ, йывăр урисене аран-аран çĕклесе хучĕ.

— Çурçĕр иртсен те ял касса çӳремелле-и? — тесе мăкăртатса илчĕ амăшĕ, çаврăнса выртнă чух сак хăмисене кĕмсĕртеттерчĕ те çав самантрах, карланкинче анчăк ĕрлесе ларнă пек, харлаттарса çывăрса кайрĕ.

— Вилетĕп иккен, — шухăша кайрĕ Натюк. — Хĕр пулса çитрĕм, мĕн курма ĕлкĕртĕм-ха тĕнчере? Ним те! — терĕ те макăрса ячĕ.

Натюк пĕчĕк чухне, килĕнче пĕртен-пĕр ача пулсан та, кăмăлĕ туличчен савăнса курман, ăнланса çите пуçласан, тантăшĕсенчен кам та пулин куласса, хăртса тăкасса кĕтсе тăнă. Ашшĕ тем те вăрласа пурăннипе арăмне те, ачине те тарăхтарнă, ун çинчен çӳрекен усал та тĕрĕс сăмахсем килти пĕр айăпсăр чунсене куршанак пекех çыпçăнса пынă.

— Тихха Натюкĕ, — ялта çапла чĕнни те хĕрачашăн мăшкăлласа каланă пек илтĕннĕ, çавăнпа Натюк пĕчĕк чухнех, ашшĕне вилĕм ыйтса, турра селĕп чĕлхипе кĕл тунă.

Натюк, икĕ аллине те пуç айне хурса, шухăшласа выртрĕ, уйăх пытансан çывăрса каясран, тĕлĕкре тем те пĕр курăнасран шикленчĕ, куçне хупмарĕ.

 

Аçа-кикен пулас-мĕн,

Вăшăл-вăшăл çавапа

Кĕрхи кунта касăлас,

Çӳлĕ арман пĕвине

Юхса кайса пĕвенес, —

 

текен хĕр йĕрри сăмахĕсем аса килчĕç, качча кайса пĕркенчĕк айĕнче юрлама темиçе çул хушши хатĕрлесе хунă хаваслăрах такмаксем, пуçне çил килсе кĕнĕ пек, саланса кайрĕç, кăкăра пусса тăракан пысăк чул ӳкнĕ пек туйăнчĕ.

— Касăлтăм, пĕвенесси кăна юлчĕ, — терĕ вăл. Чуна кантарса, йывăр ыйхă килсе пусрĕ.

— Тăр, Натюк! — илтĕнсе кайрĕ амăшĕн сасси. — Çĕрле ял касса çӳремелле те ирхине çывăрмалла-и?

— Ан вăрç, анне, — аран-аран каласа хучĕ Натюк, пӳрт çутă иккенне курчĕ.

— Ыйхă чăпти пулма юрать-и вара? — çиленсе кайнă амăшĕ хытă пускаласа çӳрерĕ, пукана çĕклесе илсе, урайне кĕрĕслеттерсе лартрĕ.

— Анне, минтере тӳрлетсе хур-ха, — ерипен каларĕ Натюк.

— Мĕскер эсĕ? — хăраса кайнă пек хĕрĕ умне пырса тăчĕ амăшĕ. — Урайне юн юхтарнă... Ăçта çĕрĕпе сĕтĕрĕнсе çӳрерĕн?

— Анне, ан ятла. Эпĕ пурăнас çын мар. Тӳрлетсе хур-ха минтере.

— Мĕн пулчĕ, ачам? — амăшĕ тĕлĕнсе пăхса илчĕ, хĕрĕн пуçне пĕр аллипе çĕклесе тăчĕ, тепринпе минтерне тӳрлетсе хучĕ, урайĕнчи юн тумламĕсĕм çине кĕл сапрĕ.

— Ӳтĕм çăмăлланчĕ те, чунăм çылăха кĕчĕ анне. Тимкка арăмĕ патĕнче пултăм, — Натюк çаврăнса выртма тăчĕ, пĕвне хускатаймарĕ.

— Ара, вăл карчăк патне ырă хĕр каять-и?

— Эпĕ ырă мар... Атте ăçта?

— Хуçи патĕнче. Ĕç пур унта.

— Вăрă-хурах килĕнче ялан ĕç пур, анне.

— Чипер калаç, ачам! Çылăха ан кĕр!

— Çылăха кĕтĕм ĕнтĕ, хырăм ӳкерттертĕм, — Натюк амăшĕ çине путса кĕрсе кайнă пысăк куçĕсемпе пăхса илчĕ.

— Хырăм? — терĕ те амăшĕ кутник сакки çине икĕ аллине те кăлăк чăххи çуначĕ пек сарса ларчĕ. — Ăçтан тупрăн, ачам?

— Люшша туянтарчĕ. Эсир аттепе иксĕр пуян килте ырлăх куртăр, эпĕ — хурлăх.

— Ых, кĕрт йытти! — тесе çухăрса сиксе тăчĕ амăшĕ.

— Ан çухăр, анне. Вăрçса кĕлрен вутă тăвас çук. Леш тĕнчене ăсаниччен мана канлĕх пар.

— Мĕн пулчĕ, хĕрĕм? Ах, турă...

— Хăйсен тыррине кайри пӳрт айне пытарнă чух мана Люшша пусмăрларĕ.

— Пĕтрĕмĕр! Пĕтрĕмĕр! Мĕскер хăтлантăн, хĕрĕм? — амăшĕ пӳртре чупкаласа çӳрерĕ.

Натюк вăйĕ пĕтсе çитнине сиссе илчĕ, аллине кăшт кăна çĕклесе, амăшне хăй патне чĕнчĕ.

— Варлам çурчĕ хăрса лартăр, вĕлтĕренпе витĕнтĕр, анне!.. Пытарнă тырри кайри пӳрт айĕнче, вите айĕнче те... Мана тепĕр май çавăрса хур-ха, анне.

Амăшĕ пĕрене çумне çавăрса вырттарсан, Натюк, пĕрене хушшинче тем шыранă пек, аллипе тăрмаларĕ те шăпланчĕ.

— Çывăр, ачам! — терĕ те амăшĕ тула тухса кайрĕ, вут çĕклесе Тиххапа пĕрле пӳрте кĕчĕ.

— Мĕскер ку таранах çывăрать ку? Эпĕ пур, ĕçлесе халтан кайрăм, шăнса кӳтрĕм, — терĕ те Тихха сăхманне хывмасăрах кăмака çумне пырса тайăнчĕ.

— Ан тив. Натюк чирленĕ, — терĕ арăмĕ, чылаях сивĕнсе çитнĕ пӳрте хутас тесе хăйă чĕлме тытăнчĕ.

— Варлам анкартинче халăх кĕрлет, авăн çапать, — калама тытăнчĕ Тихха. — Варлам тырра хăй пама килĕшмен те, Хĕр-Ваçка халăха илсе тухнă. Хуçа унта асăрхаса çӳреме Натюка ярасшăн. Натюк, ытла чирлесе кайрăн-им?

— Ан вăрат-ха эсĕ ăна! — çиленсе каларĕ арăмĕ. — Чим-ха, мĕншĕн чĕнмест вăл? — терĕ те сак патне утса пычĕ, тутăрне усса, пичĕ çине пăхрĕ, çамкине, мăйне аллине хыпаласа тухрĕ, ӳлесе макăрса ячĕ те стена çумне пырса тайăнчĕ.

— Вилтĕн, хĕрĕм, вилтĕн! Люшша мăшкăлĕ пултăн-çке, ачам! Ай, тур-тур, пĕртен-пĕр ачам пĕтрĕ.

— Ан çухăр, карчăк, типтерлĕ пул! — Тихха ун патне чупса пычĕ.

— Натюк Варлама тĕп тума каларĕ, çурчĕ вырăнĕ вĕлтĕренпе витĕнтĕр, терĕ. — Малтан арăмĕ хуллен каларĕ, куççулĕпе пăвăнса тăчĕ, стена çумĕнчен вĕçерĕнчĕ те: — Тĕп тăватăп! — тесе хытă кăшкăрса ячĕ, икĕ аллине те чăмăртаса юнарĕ, пăтаран кĕрĕкне илсе, хулпуççи çине ывăтрĕ, алăка урипе тапса уçрĕ, хупса та тăмарĕ, урама чупса тухрĕ.

— Чим-ха, чим, карчăк! — текелесе Тихха чылай вăхăт хыçран лĕпсĕртетсе пычĕ, анчах пысăк инкеке пула урса кайнă хĕрарăм çаврăнса та пăхмарĕ, тăпачăсем ташă кĕвви шăратакан анкарти еннелле вĕçтерчĕ.

— Эй, халăх! — тесе кăшкăрса ячĕ вăл, йĕтем умне пырса тăчĕ, сывлăшĕ пӳлĕннипе урăх нимĕн те калаймарĕ, икĕ аллине çеç сулкаласа тăчĕ.

Çынсем, тăпачăсемпе сенĕксене пăрахса, Тихха арăмне хупăрласа илчĕç.

— Манăн Натюк хĕрĕм, Люшша мăшкăлĕ пулса, вилсе кайрĕ, Варлама тĕп тума сире пиллесе хăварчĕ! — тесе пыр тĕпĕпе кăшкăрса каларĕ вăл. — Варлам тырра кайри пӳрт айне те, вите айне те пытарнă. Ухтарăр, ырă çынсем, пуян килне тĕп тăвăр! Чухăнсене мăшкăллани çитет ĕнтĕ!

 

17

Чĕрĕ чух нихçан та ырă ят илеймен Натюк вилес умĕн каласа хăварнă юлашки сăмахĕсемпе халăх асĕнче хисепре юлчĕ. Ăна пытарнă чух масар çине Йĕлмекасси çыннисем пурте тенĕ пекех пухăнчĕç. Хĕр-Ваçка Натюкăн шурăхса кайнă çамки çине хĕрлĕ лента хучĕ, тупăкĕ çине тăпра сапас умĕн сăмах каларĕ.

— Натюк йăмăкăм, — терĕ вăл, — эсĕ хăвăн кĕске ĕмĕрӳнте асап кăна куртăн, мăшкăл аллинче вилсе кайрăн, телей сан умна тухма ĕлкĕреймерĕ. Эсĕ, йăмăкăм, пире, ху пек чухăнсене, вилес чухне ăнланса çитрĕн те кĕрешĕве тухиччен вилсе кайрăн. Эсĕ пиллесе хăварнă пек пулĕ — эпир пуянсен мăшкăлне таптаса тăкăпăр. Тăпру çăмăл пултăр, Натюк йăмăкăм! Эпир санăн ятна ырăпа асăнăпăр, кулаксен элекĕ айне тăратса хăвармăпăр.

— Аташса пурăнтăмăр çав, хĕрĕм, пуян хӳрешки пулса пĕтрĕмĕр! — тесе амăшĕ кăшкăрса ячĕ те тупăк çине выртрĕ, сиксе тăчĕ те, ывăçĕпе тăпра илекен Тихха çине пăхса, сиксе ӳкес пек çухăрчĕ: — Кай, таса чун çине кукăр аллуна ан хăмсар! — терĕ.

Тихха, вĕтĕ сухалне каçăртса, Натюк çине пăхса илчĕ, пуçне усрĕ, аллинчи тăприне чăмăртаса, çынсем хушшине кĕрсе кайрĕ. Шерхуллапа Станук Макçи, пăшалĕсене çӳлелле тытса, Натюк умне пырса пуç тайрĕç. Вĕсем виçĕ хутчен пăшал пени кĕрлесе кайрĕ.

Натюка çĕре чикнĕ хыççăн Варлам анкартинчи тырра тирпейлĕ виçсе вулăса ăсатрĕç; Унтан Хĕр-Ваçка, Наçтук тата ытти çынсем Варлам хапхи патне пырса чарăнчĕç, хăйсем тимĕр кĕреçесем йăтнă, лумсем те илнĕ.

— Уçас пулать! — тесе кăшкăрчĕ Хĕр-Ваçка, хапха хăмисене аллинчи кĕреçепе кĕрĕслеттерсе.

— Пире вăрăпа тытман! — çухăрчĕ крыльца çинчен Матĕрне.

Çынсем хутшăнсах пычĕç, иртен-çӳрен чарăнса тăчĕ, çĕнĕ хыпар сиксе тухасса тунсăхласа кĕтрĕ. Натюк пуян мăшкăлĕ пулса вилнĕ хыççăн çилленме пысăк сăлтав тупнă çынсем хӳмене, хапхана кĕреçесемпе тӳн те тӳн çапаççĕ, урисемпе тапаççĕ, унта та кунта кăшкăраççĕ.

— Ямшăк Михалине Варлам вăрра хума хăтланчĕ, тĕрĕс çынна çаруран илсе тухрĕ. Хăй халĕ питĕрĕнсе ларнă!

— Халăха çаратнă та тыррине пытарнă!

— Ухтарас!

— Тĕп тăвас вăрра!

— Хапхине çĕмĕрес!

Пăшаллă та хĕçлĕ Шерхуллапа Макçи анкартинчен килсе çитрĕç, иккĕшин çĕлĕкĕсене те хăлчăк тăрăнса тулнă.

— Варлам хуçа! — Шерхулла чӳречерен пырса шаккарĕ. — Саккуна пăхăнас пулать. Саккуна эпир мар, пысăк хулара çырнă. Пĕлетĕн-и, ун çине кам алă пуснă — Ленин!

Шалта никам та чĕнекен пулмарĕ, алăк та уçăлса хупăнмарĕ.

— Варлам никама та пăхăнмасть! — кăшкăрса ячĕ Наçтук. — Мана, сурăх вăрланă тесе хĕнеттернĕ чух хăйĕн Керĕн патшипе мухтанатчĕ. Халĕ Керĕнĕ ӳпне-питне тăрăнса ӳкнĕ. Варламне те ӳпне-питне ямалла.

— Натюк Варлама ухтарма хушса хăварнă, — таçтан чупса килсе тухрĕ те икĕ аллипе те юнарĕ Тихха арăмĕ. — Люшша, шăтăк сăмса, пирки пĕртен-пĕр хĕрĕм вилсе кайрĕ. Уншăн та манăн вĕсене тавăрмалла! — Ватă та ырхан карчăк таçтан аплах хытă çухăрма вăй тупрĕ. — Килкартине кĕме кирлĕ мар. Хыçалтан, пахчинчен кĕрсе, кайри пӳрт никĕсĕ тĕлĕнче чавас, — терĕ те, хулпуççи çинчи кĕреçине хытă тытса, пӳрт тавра пахчаналла чупрĕ. Пĕтĕм халăх ун хыççăн кайрĕ.

— Кунта! — кăшкăрса каларĕ Тихха арăмĕ, вите патне пырса, алăкне уçса пăрахрĕ.

Унччен те пулмарĕ, пахча хапхи уçăлчĕ, мăй айĕсем усăнса тăракан хаяр ула вăкăр сиксе тухрĕ, хӳрине тăратрĕ, пуçне çĕклесе, сăмсин карăнса кайнă шăтăкĕсемпе шăршласа тăчĕ, çĕре малти урисемпе чавса мĕкĕрсе ячĕ. Пахчара никам та тăрса юлмарĕ: хăшĕсем хапхаран тухса сирпĕнчĕç, теприсем хуралтăсем хушшине кĕрсе пытанчĕç, выртакана вăкăр тивмест тесе, юр çине выртакансем те тупăнчĕç. Ула вăкăр çынсем патнелле чупса пынă чухне сасартăк чарăнчĕ, хирĕç пыракан Шерхулла умĕнче йăвашланчĕ, кутăн чакрĕ.

— Мирук, пуян вăкăрĕ пулсан та, мана паллатăн-и? — терĕ кулса Шерхулла, ăна икĕ мăйракинчен ярса тытрĕ те хырăмĕнчен çапрĕ. — Хас картана! — тесе вăкăра çĕнĕ витене кĕртсе ячĕ, алăк урлă пĕр вĕрлĕк хучĕ.

Юлашки вăхăтра Варламран именсе тăма пăрахнă çынсем — арçынсем те, хĕрарăмсем те — пĕр-пĕрин çине пăхса харсăрланса кайрĕç, килĕсенчен кĕреçесем илсе килчĕç, тăпрана вĕçтерме тытăнчĕç.

— Тупăнчĕ! — тесе кăшкăрса ячĕç, кайри пӳрт айне чавса, тĕпсакайне кĕрсе кайнă çынсем.

— Кунта! Кунта!

— Пăхса тăр, вăрлакан ан килтĕр! — терĕ Хĕр-Ваçка Макçие, хăй халăх патнелле пычĕ те: — Тăвансем пĕр пĕрчине те ан тĕкĕннĕ пултăр, усал ят ан илĕр. Халĕ ĕнтĕ пурте кунтан тухăр. Хăвăрт лашасене кӳлсе килĕр, кĕçĕр-мăкаçей кĕлетне леçĕпĕр ку тырра!

Çак вăхăтра пахча хапхинчен Матĕрне тухрĕ, усал куçĕпе пăхса, кăшкăрса каларĕ:

— Ых, Ваçка, аçунтан пурлăх илеймерĕн! Халĕ ĕнтĕ çын тыррине çисе тăранăн-и, çара пакарта?

— Ку сан тырă мар. Лăкăртатса ан тăр, Матĕрне! — Шерхулла, тата тем калас тесе, хапха патнелле пыма тытăннăччĕ, Матĕрне çенĕке кĕрсе кайрĕ.

— Станук Макçине, пыйтăллă йĕм çăртине, мĕн çитмен кунта? — терĕ вăл, каялла çаврăнса.

— Эсĕ манăн йĕме атарса пăхрăн-и, ăçтиçук! — халиччен хăйне хăюсăр тытнă Макçи çиленсе кайрĕ, ал айне лекнĕ пуленкене илчĕ те пĕтĕм вăйĕпе ывăтрĕ.

Пӳрт алăкĕ кĕмсĕртетсе илчĕ. Матĕрне урăх курăнмарĕ.

Часах Варлам пахчине çунасем пĕрин хыççăн тепри килсе кĕчĕç. Хапха умĕнче халăх кĕшĕлтетсе тăнипе урамри юр такăрланчĕ, тырă тăкакĕсем пуласса кĕтсе, хуралтăсем çинче çерçисем чимлетрĕç, пăр та пар вĕçкелерĕç, урамри йăмрасем çинче сарă пĕсехеллĕ кăсăясем хӳрисене сиктеркелесе ларчĕç.

Тырă тиесе çиелтен шăналăкпа витнĕ çунасем мăкаçей кĕлечĕ еннелле шума тытăнсан, Иркка хăй шухăшне каласа пама килне чупрĕ, пӳрте тăпăртатса кĕрсе кайрĕ.

— Анне! Анне! — кăшкăрса ячĕ вăл, хывăнса та тăмарĕ, каллех урама сиксе тухма хатĕрленчĕ.

— Ан çухăр! Мĕн пулчĕ? — ыйтрĕ Ирккан алсишне пир татăкĕ хурса сапласа ларакан амăшĕ.

— Çил вĕрет!

— Аташса ан тăр. Нимĕн çил те çук, юр пĕрчи те хускалмасть.

— Хускалмасть сана!.. — Иркка амăшĕ умне пырса тăрать те аллине сулкалать. — Варлам килкартине çил килсе кĕнĕ, хапхине яри уçса пăрахнă.

— Уçтăр! Сана мĕн, Иркка?

— Варлам тыррине тиесе тухаççĕ те мăкаçей кĕлетне илсе каяççĕ. Кăра çилсем пуçланмаççĕ-ши, анне?

— Пуçланччăр! — терĕ амăшĕ, сиккелесе тăракан хĕрачине пĕр-пĕр ĕç парас тесе шухăшласа илчĕ, çаврăнса пăхрĕ те алăкран тухса сирпĕнекен Ирккан çурăмне кăна курса юлчĕ.

Каярахпа, Варлам килкартинче тĕр-тĕр лăплансан, Тихха урамра именсе пăхкаласа тăчĕ, пĕр çынна та курмарĕ, пуян çурта кĕрсе кайрĕ. Алăкран кĕрсен, вăл çĕлĕкне хывса хул хушшине хĕстерчĕ, нумайччен тăчĕ, никам та тулти пӳлĕме тухакан пулмарĕ, алăкĕ хупă, шалти пӳлĕмре Люшшапа амăшĕ хытах калаçни илтĕнчĕ, анчах сăмахĕсене уйăрса илме пулмарĕ. Вырăн çинче нумайранпа выртакан Варлам харкашнă пек тем чĕнкелерĕ.

— Мĕн лапăштатса çӳретен, Тихха? — хаяррăн каласа хучĕ Матĕрне, алăка уçса, хăй Тихха çине пăхса та илмерĕ.

— Килсе курас терĕм, — Тиххан хăравçă сасси татăлса каяс пек илтĕнчĕ.

— Тĕп тунине курасшăн эсĕ, такана хырăм! — Тихха умне пырса тăчĕ Матĕрне, кăкăрне лăс-лăс силлерĕ, çапса яратчĕ пулĕ, анчах шалти пӳлĕмрен Варлам кăшкăрни илтĕнчĕ.

— Ĕнсерен ăна!

— Варлам хуçа, чим-ха. Эпĕ пĕрре те айăплă мар. Ак хĕвел! Çăкăр çыртса тупа тума пултаратăп, — Тихха, пуçне лăштах усса, сăхсăхса илчĕ.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн