Нумай хваттерлӗ ҫуртра пурӑнакансене капиталлӑ юсавшӑн тӳлеттерес пирки ҫӗршыв шайӗнче кӑларнӑ йышӑнӑва ҫынсем хавасланса йышӑнманни каламасӑрах паллӑ. Ун пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе хутчен те ҫырнӑччӗ.
Тепӗр вунӑ-ҫирӗм ҫултан юсама пултӑр тесе паян укҫа пухнине ҫынсем ниепле те йышӑнасшӑн маррине ӑнланма пулать. Вилме выртнӑ карчӑк вилеймен текен каларӑш пур та, анчах тепӗр ҫирӗм ҫултан такам таҫта пулать. Пурнӑҫа пӗлмелле мар та, те вилсе выртӑпӑр вӑл вӑхӑта, те чӗрӗ пулӑпӑр тесе ултӑ-ҫичӗ теҫеткере пыракан ватӑсем кӑна мар, хӗрӗх ҫула ҫитейменнисем те аптӑраҫҫӗ.
Антон Батракова Америкӑри ҫемье усрава илнӗ. Анчах арҫын ача темиҫе ҫул каялла Чӑваш Ене, тӑван тӑрӑха, тарса килчӗ. Ҫак кунсенче вӑл «Прямой эфир» кӑларӑма хутшӑннӑ. Унта ӑна Мускавра пӗр пӳлӗмлӗ хваттер парнеленине кӑтартнӑ.
Паллах, тӑлӑх хваттерлӗ пулни лайӑх. Куншӑн савӑнмалла ҫеҫ. Антон студие юлашкинчен тухнӑ. Вӑл Америкӑра мӗн чӑтса ирттерни пирки каласа кӑтартнӑ. Андрей Разин Антон шӑпипе тахҫанах кӑсӑкланать. Вӑл ӑна студирех хваттер парнеленӗ.
Ку ырӑ хыпара илтсен Красноармейски районӗнчи тӑлӑх аса килчӗ.
Кашни ҫемье хӑйне май пурӑнать. Ҫапӑҫаҫҫӗ те унта, мирлешеҫҫӗ те. Ара, ялан чап-чап уйӑхӗ пулаймасть пуль ҫав. Хӑшӗсен ҫав тӳп-тӳп уйӑхӗ вӗҫӗмех пырать тесен те юрать-тӗр.
Йӗрке хуралҫисем нумаях пулмасть «Чунлӑ кӳршӗ» акци пуҫарчӗҫ. Ку вӑл кӳршӗ-аршӑ епле пурӑнни пирки право хуралҫисене систерме чӗнсе каланине пӗлтерет ӗнтӗ.
Чӑн та, ниҫта кайма ҫуккипе е тата укҫаллӑ арҫынна ҫухатас килменнипе тепӗр хӗрарӑмсем хӑйсене патак айӗнчен кӑларман арҫынпах пурӑнаҫҫӗ. Юрӗ-ха, савнӑ ҫынтан патак ҫиесси те кӑмӑллӑ пуль, хӑйсенне хӑйсем пӗлеҫҫӗ теме те пулать-тӗр-ха ку лару-тӑрура.
Тӗлӗнмелле отрасль вӑл ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх. Унта ӗҫлекенсен хӑйсен чӑнлӑхӗ, ҫавӑн пулӑшӑвӗпе усӑ куракансен — хӑйсен.
Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх пулӑшӑвӗ терӗм те, тепӗр ҫурта пырса кӗрсен пулӑшӑвӗ питех курӑнса та каймасть. Тӗслӗх вырӑнне Кӳкеҫри Первомайски урамри 20-мӗш ҫурта илсе кӑтартас килет. Этем алли унта хӑҫан ҫын алли пырса шӑлни пирки калама йывӑр. Ҫыннисем те тепӗр тесен тӗлӗнтереҫҫӗ. Ҫӳп-ҫап хутаҫне вӗсенчен хӑшӗсем ҫӳп-ҫап тӑкмалли контейнер патне те йӑтса ҫитермеҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийĕ çĕнĕ микрорайонсем тунă чух ача пахчисемпе шкулсем тăвассине строительсем çине тиесшĕн. Урăхларах каласан, çакна хулари тӳре-шара строительсене хăйсен шучĕпе тутарасшăн.
Иртнĕ эрнере Шупашкар хула администрацийĕнче иртнĕ канашлура хула администрацийĕн архитектура тата градостроительство енĕпе ĕçлекен пуçлăхĕн çумĕ Анатолий Павлов Хусанпа Чулхула тĕслĕхĕсемпе усă курас шухăшлине пĕлтернĕ. Унта пĕр-пĕр микрорайона тăвакан ача пахчине хăй шучĕпе тăвать, шкула — инвесткилĕшӳ тăрăх.
Шупашкарти «Шанхай» текен районта пурăнакансене «Кувшинка» микрорайонти нумай хутлă çуртсенче хваттер парĕç. «Шанхайĕ» унтах вырнаçнине шута илсен çынсен хăйсен пурăнакан вырăнне хулан тепĕр кĕтесĕнче ылмаштармалла мар.
282 çуртри çынсене хваттер парасси пирки калаçса татăлнă. Микрорайона аталантарасси пирки Шупашкар хула администрацийĕн пуçлăхĕ Алексей Ладыков тата нумай хваттерлĕ çуртсем хăпартакан «Лидер» тулли мар яваплă общество хушма килĕшӳ алă пуснă, унта «Шанхайра» пурăнакан çынсен сĕнĕвне те шута илнĕ.
Ку пÿрте альпинистсене, ту çине хăпаракансене тата туристсене апатланма тесе туса лартнă. Ку пÿртре çынсен инкеклĕ лару-тăрăва лексен кăна чарăнма ирĕк пур. Пÿрте 10 çын вырăн тупаять.
Улӑп тăвĕсенчи пĕчĕк пÿрте 1915 çулта туса лартнă. 3260 метр çÿллĕшне строительство материалне чĕрчунсемпе хăпартнă. Чи çÿллĕ вырăна кантра çулпа илсе хăпартнă. Кăштахран хÿшше ватнă. 1966 çулта çĕнĕрен хăпартнă.
Ҫын алли пымасан пурте юхӑнать ҫав. Ҫав шутра – чулран ҫавӑрнӑ ҫурт-йӗр те. Ҫакӑнта илсе кӑтартнӑ вырӑнсенчен хӑшӗсене ҫут ҫанталӑк стихийӗ, вӑрҫӑ-харҫӑ е техногенлӑ инкек хур тунӑ, теприсем саманапа килӗшсе тӑманнипе манӑҫа тухнӑ.
Ҫӗр ҫинче шыв айне путарнӑ Христос статуйи е Намиби ҫеҫехирӗнчи Колманскоп пек хитре вырӑнсем те пур. Халӗ вӗсем ҫынсене сайра-хутра кӑна илӗртеҫҫӗ. Акӑ, сӑмахран, пӗр арҫын Болгаринчи коммунистсен партийӗн Тӗп комитечӗн ишӗлме пуҫланӑ ҫуртне ӳкерет.
Коммунистсен партийӗ ҫӗршыва тӗрӗслесе тытса пыма пӑрахнӑ хыҫҫӑн ҫурт та кирлӗ мар пулса юлнӑ.
Раҫҫейре кунашкал ҫурт урӑх ниҫта та ҫук. Унӑн илемӗ вырӑнти ҫынсене кӑна мар, ирен-ҫӳрене те питӗ тӗлӗнтерет. Вӑл Екатеринбургпа Невьянское хушшинче – Кунары ялта - вырнаҫнӑ.
Унпа ҫумӑн автоҫул иртет. Ҫавӑнпа вӑл водительсене те илӗртет. Ҫак ҫурта Сергей Иванович Кириллов тимӗрҫӗ тунӑ. Унпа вӑл пурнӑҫ тӑршшӗпех ӗҫленӗ.
1951 ҫулта туй хыҫҫӑн ӑна аслашшӗнчен еткер юлнӑ – кивӗ ҫурт. Икӗ ҫултан вӑл тайӑннӑ.
Чылайӑшӗ ҫурт ҫӗклес е туянас тесе банкран кредит илет те ӑна пурнӑҫ тӑршшӗпех тӳлет. Аслӑ Британири Майкл Бак ҫак ҫула суйламан. Вӑл 240 доллар тӑкакласа… ҫурт лартнӑ.
59 ҫулти фермер хӑйне евӗр «коттедж» ҫӗклесе лартнӑ. Строительство ӗҫӗ 8 уйӑх пынӑ. Тӗлӗнмелле те, ӑна тумашкӑн пӗр инструмент та кирлӗ пулман. Ку технологие кивӗ кӗнекере тупнӑ.
Стенасене тумашкӑн фермер тӑм, хӑйӑр, улӑм, шыв, тӑпра хутӑшӗпе усӑ курнӑ. Тӑрри 300 тӑваткал метр. Ӑна улӑмпа витнӗ. Уйрайне кивӗ коттеджран илнӗ.